Het eind van 2018 is alweer in zicht, een mooi moment om terug te blikken op het afgelopen jaar. Alweer een jaar dat vooral herinnerd zal worden vanwege de klimaatomstandigheden. Natuurlijk de extreme droogte, maar ook in delen van het land door hagel en overvloedige regenval in het voorjaar.
Bijzonder was ook het relatief korte groeiseizoen. Ondanks dat het bloeitijdstip van met name peer niet vroeg was, kon er wel heel vroeg worden gestart met de oogst. Dit was mede gunstig voor de omstandigheden rond de oogst, de dagen met regen waren op één hand te tellen.
Een aantal onderwerpen verdienen extra aandacht omdat ze typerend waren voor het afgelopen seizoen. In dit bericht willen we hier wat verder op ingaan.
2018 zal met name de boeken in gaan als één van de droogste jaren in de geschiedenis. Een jaar waarin het neerslagtekort opliep tot boven de 300 mm, waarmee het record van 1976 werd verbroken. De voorzichtige verwachting van o.a. het KNMI is dat het aantal droge jaren zoals in 2018 zal toenemen in de komende decennia. Concreet voor de fruitteeltsector betekent dit dat watervoorziening nog belangrijker wordt dan het al was. De verschillen tussen wel en geen water in het groeiseizoen waren duidelijk zichtbaar bij de oogst. Met name de continuïteit van de watergift bleek van belang, op tijd starten en met regelmaat toedienen van water gaf over het algemeen de beste resultaten. Ook was duidelijk een plus in kwaliteit van vrucht en gewas te zien wanneer voeding en humuszuren aan de watergift werden toegevoegd. Het is daarom goed om de mogelijkheden voor watervoorziening voor uw bedrijf te onderzoeken om in de toekomst in te kunnen spelen op het omgaan met droogte.
Mede als gevolg van het warme, droge seizoen zorgden ook diverse insecten voor problemen. Door de hoge temperaturen en het gebrek aan regenval waren de omstandigheden voor de ontwikkeling van perenbladvlo ideaal. Zeker op percelen met historie heeft dit soms voor grote problemen gezorgd. Veel telers zijn intensief bezig geweest om de problemen de baas te blijven, met wisselend resultaat. Een dilemma was de inzet van middelen: ‘zwaar’ ingrijpen met insecticiden met risico voor nuttige insecten, of wat vaker een behandeling uitvoeren met minder zware middelen om het natuurlijk evenwicht in stand te houden.
Ook spint werd gedurende het seizoen een steeds groter probleem op veel percelen. Zelfs in Conference kwamen op verschillende plaatsen spintproblemen tevoorschijn, gedeeltelijk oorzaak van de bladverbranding die in de zomer is ontstaan.
Het blijft interessant om te zien dat de problemen per perceel zo verschillend zijn. In een droog jaar zien we dat zelfs bij aanwezigheid van veel natuurlijke vijanden de druk van insecten niet altijd onder controle blijft. Dit blijft een aandachtspunt voor de komende jaren. Gesteld kan worden dat wanneer er een goede natuurlijke balans in een perceel aanwezig is, de problemen over het algemeen minder groot zijn. Het is daarom van belang hier voldoende aandacht aan te geven.
In tegenstelling tot de voorspellingen heeft de tweede generatie fruitmot niet voor grote problemen gezorgd. Ondanks hoge vangsten bij aanvang van de eerste fruitmotvluchten is de situatie op de meeste percelen onder controle gebleven.
Rose appelluis zorgde soms voor verrassingen. Door de warmte ging de ontwikkeling razendsnel en hielp de uitgevoerde bestrijding niet altijd snel genoeg, waardoor soms behoorlijke aantasting kon worden waargenomen.
Nu de oogst een aantal maanden achter de rug is kan er ook iets meer worden gezegd over de kwaliteit van het geoogste product. Zowel in appel als peer komen soms kwaliteitsproblemen voor. Denk hierbij aan bruine harten, neusrot en kurkstip. Vaak zijn deze kwaliteitsproblemen terug te leiden naar gebreksziekten die in het seizoen zijn ontstaan, al dan niet als gevolg van de droogte. Zo is er een verband tussen lage calcium/borium gehaltes en het ontstaan van neusrot. Ook kurkstip heeft een direct verband met een tekort aan deze elementen. Om deze gebreksziekten te helpen voorkomen, is het van belang dat de bemesting voor en in het seizoen op orde is. Bekijk op welke percelen problemen met productkwaliteit tevoorschijn komen en geef hier het komende jaar aandacht aan.
In het afgelopen jaar hebben we ook weer volop aandacht besteed aan onderzoek. De resultaten van de driejarige ijzerproef op het perceel van de Perendag zijn uitgewerkt en op de perenavonden gepresenteerd. Duidelijk kwam naar voren dat een ijzerbemesting altijd een positief effect heeft op de grondkleur van de vruchten en de groene kleur van het blad. Hiermee kan een plus in de vrucht- en gewaskwaliteit worden behaald.
Ook hebben we gekeken naar het effect van het element Silicium op de hardheid van vruchten en op opname van andere elementen. De resultaten zijn verrassend positief, zowel de hardheid als de opname van elementen verbetert wanneer Silicium via het blad wordt toegediend.
Een ander voorbeeld van onderzoek in het afgelopen jaar is een onkruidproef die is uitgevoerd op een praktijkperceel. Hierin zijn verschillende objecten gelegd met middelen die momenteel beschikbaar zijn of op korte termijn komen. Te zien valt dat ondanks het wegvallen van Basta/Finale, Pledge en Amitrol er toch nog prima resultaten geboekt kunnen worden met relatief nieuwe herbiciden als Kyleo en AZ500. De resultaten van de onkruidproef zullen begin 2019 op onze gewasbeschermingsavonden worden gepresenteerd.
Enkele maanden geleden is met steun van de Provincie Zeeland het Kennis- en Innovatiecentrum voor de Fruitteelt opgericht. Van Iperen is samen met Delphy en Meeuwse Handelsonderneming één van de partners in dit project. Binnen het KIF zullen op diverse percelen in de provincie Zeeland onderzoeken worden opgestart die gericht zijn op innovaties in de fruitteelt, bijvoorbeeld op het gebied van watermanagement. Het uiteindelijke doel is om samen met fruittelers en belanghebbenden te werken aan een rendabele, toekomstbestendige fruitteeltsector. Voor meer informatie verwijzen we u graag naar het persbericht dat eerder dit jaar is verstuurd.
Kijken we vooruit naar de komende jaren dan zijn een aantal zaken te benoemen die aandacht vereisen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de wet- en regelgeving op het gebied van gewasbescherming. De eisen voor nieuwe en bestaande middelen worden alsmaar strenger, waardoor het in de toekomst voor veel telers lastiger wordt om het hele middelenpakket nog in te kunnen zetten.
Ook de eisen vanuit de verschillende afzetkanalen worden steeds strenger. De eisen van de supermarkten op gebied van aantal en hoogte van bepaalde residuen is al iets wat langer speelt, maar waar ieder jaar opnieuw rekening mee gehouden moet worden. Verschillende afzetpartijen verbinden zich aan keurmerken als Planet Proof, waarbij duurzaamheid en oog voor de natuur en het milieu een belangrijke plaats innemen.
Dit alles wijst er op dat in de komende jaren op teeltgebied zaken gaan veranderen. Dit jaar werd door minister Schouten gesproken over het streven naar kringlooplandbouw. Zaken als precisieteelt, efficiënter omgaan met bemesting en ‘werken met de natuur’ vallen hier onder. Ook in onze sector zijn dit belangrijke thema’s waaraan moet worden gewerkt om te zorgen voor een toekomstbestendige fruitteelt.
In onze onderzoeken en adviezen zullen we hier ook in het komende jaar aandacht aan geven. Denk aan het inzetten van groene middelen, biostimulanten en oplossingen om met minder residu te telen. Ook de inzet en stimulering van natuurlijke vijanden zal aan bod komen. Verder zullen we ook onze onderzoeken op het gebied van bemesting vervolgen, dit vormt toch een belangrijke rol als basis voor een gezond en sterk gewas!
Al met al genoeg uitdagingen voor de toekomst waarbij wij u als fruitteeltadviseurs ook in het komende jaar weer graag verder helpen.
Alle rechten voorbehouden. Niets uit dit bericht mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op welke wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
