2020 is inmiddels alweer bijna voorbij, een goed moment om samen met u terug te blikken op het afgelopen jaar. Gelukkig hebben we, ondanks de bijzondere omstandigheden rondom COVID-19, onze werkzaamheden goed uit kunnen voeren en is ook de oogst zonder veel problemen binnengehaald. Inmiddels is overal weer gestart met de snoei, de basis voor een mooi product in 2021.
In dit jaaroverzicht staan we stil bij een aantal onderwerpen die bepalend waren voor het afgelopen seizoen. Naast ziektes en plagen is het opvallend dat weersinvloeden steeds meer impact hebben op de hele teelt. Nachtvorst, droogte en wind zijn een aantal zaken die ook dit jaar weer invloed hebben gehad op het geoogste eindproduct.
Qua schimmels is de hoge meeldauwdruk in zowel appel als peer één van de belangrijkste aandachtspunten geweest. Door het droge, schrale voorjaar en het gebrek aan echte wintervorst waren er goede omstandigheden voor infectie aanwezig. Omdat andere schimmelsoorten, zoals schurft en zwartvruchtrot, in droge perioden juist minder aandacht vragen kan het zo zijn dat hierdoor ook te weinig behandelingen tegen meeldauw zijn uitgevoerd. Eén van de voordelen van het droge voorjaar is dat schimmels die vocht nodig hebben om te ontwikkelen vrijwel niet voor problemen zorgden. Schurft en zwartvruchtrot werden incidenteel wel aangetroffen, maar hebben vrijwel nergens voor grote problemen gezorgd.
Perenbladvlo
Alhoewel er in het algemeen minder problemen waren dan in 2019, was perenbladvlo ook dit jaar toch op veel plaatsen weer een aandachtspunt. Zeker later in het seizoen zette de aantasting soms flink door, met schade door roetdauw als gevolg. In onze ogen ligt de sleutel in het wel of niet aanwezig zijn van natuurlijke vijanden. Wanneer een goed natuurlijk evenwicht in het perceel aanwezig is helpt dit enorm om echte problemen te voorkomen. Koester dit evenwicht!
Spint
Incidenteel heeft ook spint voor problemen gezorgd. Vooral percelen met van oudsher hoge druk raken soms uit balans op het moment dat het een langere periode warm en droog is.
Roze appelluis
Ondanks dat er dit jaar meer aandacht aan een tijdige bestrijding van roze appelluis is gegeven gaf dit niet altijd direct het gewenste effect. Vaak waren meerdere bestrijdingsmomenten nodig om de problemen onder de knie te krijgen. De slechte omstandigheden voor opname door het gewas hielpen niet echt mee om al tijdig een goede basis te leggen in de bestrijding.
Boswants
Vorig jaar kregen we opmerkelijk veel meldingen over de aanwezigheid van en schade door de boswants. In 2020 is er veel minder aantasting waargenomen. Zaak is wel om dit ook komende jaren in de gaten te houden om tijdig in te kunnen grijpen.
Wat betreft productie en kwaliteit zit er dit jaar veel verschil tussen appels en peren. Vooral de appelproductie was dit jaar een stuk lager dan in 2019, door verschillende oorzaken. Veel percelen zaten slecht in de knop door beurtjarigheid, vorst in de bloei gaf schade en in de zomer heeft ook zonnebrand soms voor veel uitval gezorgd. De wisselvalligheid binnen percelen heeft ook zijn weerslag gehad op de kwaliteit. Wanneer bomen niet vol hangen, zorgt dit vaak voor grotere en zwakkere vruchten die minder goed houdbaar zijn.
In peer was de productie dit jaar juist boven verwachting, hoewel er tussen percelen en gebieden wel verschillen zichtbaar waren. Waar beregend is tijdens de nachtvorst was over het algemeen de rui heviger, wat resulteerde in wat minder stuks. Echter was de vruchtmaat op deze percelen vaak juist beter, zodat uiteindelijk toch voldoende kilo’s konden worden geplukt. Ook waren er perenpercelen waar als gevolg van de kou juist meer vruchten aan de boom bleven ‘plakken’. Dit gaf vaak veel (hand-)dunwerk en resulteerde meestal ook in een kleinere vruchtmaat. Tot nu toe zijn er in het algemeen geen grote problemen met de kwaliteit van peren.
Zoals eerder gemeld was ook het weer in het afgelopen jaar een bepalende factor. Februari en de eerste helft van maart waren zeer nat, wat goed uitkwam om de bodemvoorraad vocht weer wat op te bouwen. Doordat de wintermaanden vrij zacht waren begon de ontwikkeling van het gewas al vroeg op gang te komen, wat resulteerde in alweer een vroege bloei. April was wisselvallig, maar kenmerkte zich vooral door een reeks nachten met vorst. Dit heeft op veel plaatsen, zowel in appel als peer, effect gehad op de uiteindelijke productie van dit jaar.
Ook 2020 was weer een relatief droog jaar, waarbij het neerslagtekort in de zomer snel opliep. Vanaf eind juli begon het zeer warm te worden, met in augustus een hittegolf van 13 dagen. Zeker het eerste deel van de oogst is onder goede omstandigheden binnengehaald, vanaf oktober begon het natter te worden. De storm net voor de oogst was een flinke domper en heeft op veel plaatsen voor afgevallen en beschadigde vruchten gezorgd. Daarnaast heeft in de periode voor de oogst ook hagel op verschillende percelen voor schade gezorgd.
Eerder in dit bericht zijn al een aantal zaken benoemd die bepalend waren voor het afgelopen groeiseizoen. Uitdagingen zijn niet nieuw in de fruitteelt, ieder jaar kent tenslotte zijn eigen zaken waar aandacht aan gegeven moet worden. Wel willen we nog een aantal uitdagingen benoemen die in onze ogen steeds meer bepalend worden om als fruittelers een goed product te kunnen blijven telen. Allereerst hebben we te maken met steeds extremere weersomstandigheden, zoals droogte, hitte, hagel en nachtvorst. Het wordt steeds belangrijker om hier op in te spelen. Denk hierbij aan beschikbaarheid van goed water waardoor het mogelijk wordt om te irrigeren/fertigeren en/of te beregenen. Ook aanbrengen van hagelnetten kan een optie zijn om weersinvloeden te verkleinen.
Naast weersinvloeden wordt ook de uitdaging op middelengebied steeds groter. Belangrijke middelen vallen weg, terwijl hier lang niet altijd goede alternatieven voor zijn of op korte termijn op de markt komen. Dit maakt de uitdaging om onze ziektes en plagen onder controle te houden steeds groter en vraagt ook om nieuwe ideeën en manieren om hier toch mee om te kunnen gaan. Gelukkig komen er wel steeds meer mogelijkheden om op een wat andere manier dan we tot nu toe gewend zijn, toch hetzelfde resultaat te behalen. Denk hierbij aan de inzet van groene middelen, plantversterkers en het inzetten van natuurlijke vijanden in de percelen.
De afgelopen jaren hebben wij veel onderzoek verricht en ervaring opgedaan om ook met deze nieuwe mogelijkheden aan de slag te gaan. In onze ogen biedt dit zeker perspectief om ook op langere termijn onze mooie producten te kunnen blijven telen!
Systeemaanpak
Afsluitend kunnen we concluderen dat de teelt van appel en peer nog meer een systeem wordt. Waarbij het belangrijk is om de verschillende onderdelen goed op elkaar aan te laten sluiten. Bodemkwaliteit, bemesting, inzet van (groene) gewasbeschermingsmiddelen, plantversterkers en inzetten op een natuurlijk evenwicht zijn hier zomaar een paar voorbeelden van.
Op de hoogte blijven?
In onze winterlezingen, die dit jaar digitaal kunnen worden gevolgd, zullen wij nog verder stilstaan bij het in afgelopen jaar door ons verrichte onderzoek, de waarde van een goede bemesting en de mogelijkheden voor een sluitende bestrijding. Bij deze van harte uitgenodigd, bekijk hier het programma en meld u aan!
Ook in komend jaar staan we weer voor u klaar om u te helpen bij de uitdagingen in de teelt. Om zo met elkaar te werken aan het telen van een topproduct.
Wij wensen u goede feestdagen en een voorspoedig 2021.
