“Taakspuiten is makkelijker dan gewoon spuiten”
Precisielandbouw is nauwelijks meer weg te denken uit de Nederlandse akkerbouw. Toch zijn de reacties op deze ontwikkeling wisselend. Sommige akkerbouwers zijn er jaren geleden al met veel enthousiasme aan begonnen, anderen staan nog afwachtend aan de zijlijn. Wat is precisielandbouw precies?
Projectleiders Anthon Slootweg en Randy Wilbrink van Van Iperen noemen de nauwkeurigheid en de toepassing van precisielandbouw het grootste verschil met de traditionele landbouw. Anthon: “Bij de traditionele landbouw wordt per perceel bepaald wat er moet gebeuren, terwijl dit bij precisielandbouw per vierkante meter of zelfs per plant wordt bepaald.” Randy: “Het gaat erom dat je begrijpt wat die plant nodig heeft, wat de bodem te bieden heeft en wat je dus nog toe moet voegen. En dat doe je in de juiste hoeveelheid, op de juiste plek en op het juiste moment. Het gaat dus om maximalisatie van het teeltrendement door teeltbeslissingen af te stemmen op de plaats specifieke variatie in bodem en gewasgroei.”
Toeleveranciers staan klaar
Tientallen toeleveranciers houden zich ermee bezig. Vooral vanuit de technologie. Zo gaat het om GPS-systemen, geavanceerde sensoren voor opbrengstmeting, de benodigde ICT om data te verzamelen en te analyseren en computersystemen op de landbouwmachines om plaatsspecifiek te kunnen strooien, spuiten, zaaien of poten. Niet zo verwonderlijk dat veel akkerbouwers met een zekere dosis wantrouwen aan de zijlijn staan. ‘Is dit niet veel te ingewikkeld? Wat gaan al die aanpassingen mij niet kosten en wat levert het mij uiteindelijk op? Trouwens, we hebben het altijd op deze manier gedaan, waarom zouden we dat nu ineens moeten veranderen?’
Precisieteelt plus
In 2014 werd Anthon Slootweg bij Van Iperen aangenomen. Afgestudeerd in agrotechnologie aan de Wageningen Universiteit, kreeg hij de opdracht te onderzoeken welke rol Van Iperen zou kunnen spelen in de precisielandbouw. Anthon: “Van de akkerbouw wist ik heel weinig. En van aardappels dat ze lekker zijn, maar daar hield het dan ook wel mee op.” Dat gebrek aan kennis zorgde ervoor dat Anthon het probleem vanuit een geheel eigen invalshoek kon benaderen, niet gehinderd door enige voorkennis. “Het grote verschil met alle andere concepten die inmiddels zijn ontwikkeld, is dat wij het niet benaderd hebben vanuit de technologie, maar vanuit de teelt. Wij zijn tenslotte teeltspecialisten, geen leveranciers van techniek. Daardoor hebben we onder de naam Precisieteelt Plus een unieke en eenvoudig toepasbare methode ontwikkeld, waar elke akkerbouwer mee overweg kan. Geen sensoren, dure bodemscans of ingewikkelde data, het enige wat nodig is, is de apparatuur om een taakkaart in te lezen en de machines om die taakkaart uit te voeren.” “De bodem wordt in kaart gebracht aan de hand van verschillende satellietbeelden. Allemaal openbaar en vrij toegankelijk. Het is veelzeggend dat de bodemkaart die wij produceren bij alle akkerbouwers meteen herkenning oproept. De verschillen op de kaart blijken vaak naadloos aan te sluiten bij de kennis van de akkerbouwer over zijn land.” Op basis van de bodemkaart wordt door Van Iperen een taakkaart geproduceerd. Die zet de akkerbouwer op een usb stick waarmee hij de taakkaart in de trekker in kan lezen. Eenvoud is de sleutel.”
Grotere percelen
Randy: “De oppervlakte van percelen is in de afgelopen decennia door schaalvergroting en ruilverkaveling flink toegenomen. Deze grotere percelen worden bewerkt als één uniforme oppervlakte door steeds grotere machines. Dit terwijl er binnen een perceel grote verschillen in de bodemstructuur aanwezig zijn. Door het perceel op te delen in kleine stukjes, kan ieder stukje individueel behandeld worden, rekening houdend met hun specifieke ligging en bodemeigenschappen. Dit zorgt uiteindelijk voor een hoger teeltrendement.”
Taakkaarten worden gemaakt om plaatsspecifiek te poten of te zaaien, maar ook om te spuiten. Anthon: “Op het moment dat een akkerbouwer de dosering aangeeft, rekent Precisieteelt Plus exact uit hoeveel water en middelen hij moet laden. Dat zet hij op een USB-stick en stopt hij in de computer in de trekker. De techniek doet de rest. Taakspuiten is makkelijker dan gewoon spuiten!”
Samen plannen maken, zelf aan de slag
Randy: “Wij sluiten met Precisieteelt Plus aan bij de kennis en mogelijkheden van de akkerbouwer. Vandaar dat wij de akkerbouwer zelf en ook de teeltadviseur er altijd bij betrekken. Samen maak je op basis van de kaarten slimme keuzes, waardoor je veel effectiever gebruikmaakt van middelen en meststoffen.” Anthon: “Daar komt bij dat veel akkerbouwers ook buiten kantooruren aan het werk zijn. In principe moeten ze er dan zelf mee aan de slag kunnen. Natuurlijk zijn wij in noodgevallen altijd beschikbaar.” Bijzonder aan de methode is ook dat een akkerbouwer er volgende week mee aan de slag kan. Waren er in het begin nog twee dagen nodig om een taakkaart te produceren, tegenwoordig is dat volledig geautomatiseerd en kunnen ze nog dezelfde dag worden geleverd. Anthon: “De kracht van Van Iperen ligt in het ontzorgen. Wij reiken de informatie aan waarmee die akkerbouwer samen met zijn teeltadviseur aan de slag kan.” Randy: “Precisieteelt is geen doel op zichzelf. Het gaat ons er echt om die akkerbouwer verder te helpen in een tijd waarin er al zoveel druk op de sector wordt uitgeoefend.” Anthon: “Het is een middel om effectiever om te gaan met bemesting en middelen, en tegelijkertijd een hogere kwaliteit en opbrengst te genereren. Precisieteelt zorgt ervoor dat de plant maximaal kan groeien. Dat levert in bijvoorbeeld aardappelen gemiddeld twee ton meeropbrengst per jaar op met ook nog eens een betere kwaliteit.”
De toekomst is nu
“Precisieteelt is niet iets van de toekomst, je moet er nu mee aan de gang. Minder middelen, minder meststoffen en toch een hoger rendement, dat is kort samengevat Precisieteelt Plus Het middelenpakket wordt steeds kleiner. Ook klimaatverandering speelt een rol. Wil je binnen de regels en met de toenemende onvoorspelbaarheid van het weer renderend blijven telen, dan zul je hiermee aan de slag moeten. Met Precisieteelt Plus ben je klaar voor de toekomst.”
