ViP | Tomatenteelt vraagt om zuiver water
29 september 2025
Water is de levensader van elke teelt, maar het belang van waterkwaliteit wordt nog vaak onderschat. “Water is water, zou je denken,” zegt Bas Vriend, “maar je moet je bewust zijn van wat erin zit.” In gesprek met tomatenteler Denny Threels van Young Grow en Bas Vriend, technisch specialist waterkwaliteit en hygiëne bij Van Iperen.
Bij Young Grow weten ze inmiddels hoe cruciaal waterkwaliteit is en wat er mis kan gaan als dit uit het oog verloren wordt. Bas: “Een vervuild systeem zorgt niet alleen voor technische storingen, maar beïnvloedt ook direct de weerbaarheid van het gewas en daarmee de opbrengst.”
Young Grow is een vooruitstrevend tomatenbedrijf met drie locaties, waarvan twee in ’s-Gravenzande en één in Tinte. In totaal wordt er op ruim 24 hectare onbelichte grove trostomaten geteeld. Denny is sinds enkele jaren mede-eigenaar, samen met John en René de Jong. “Bij mijn vorige werkgever heb ik jarenlang meerdere bedrijven aangestuurd – ervaring die ik hier dagelijks benut. Ik ben verantwoordelijk voor de hele operatie en stuur de teelt aan op alle locaties.”
Drie jaar geleden kreeg Denny te maken met een hardnekkig probleem op één van de locaties: crazy roots en verstopte druppelaars. Crazy roots, oftewel overmatige wortelgroei, wordt veroorzaakt door de agrobacterie en komt onder andere voor in tomaat, komkommer, aubergine en courgette. De wortels raken vervormd, functioneren niet goed meer en de plant kan zijn voeding niet meer opnemen. “Ik had de teelt daar net overgenomen en het liep niet goed. Toen heb ik Van Iperen benaderd. Zij leverden al meststoffen en gewasbescherming, maar waren nog niet betrokken op het gebied van waterkwaliteit.”
“Een schoon watersysteem is de basis van een gezonde teelt”
Bas: “Mijn collega Han Opstal is toen gestart met uitgebreide metingen. Veel vervuiling is niet zichtbaar, maar via ATP-metingen (indicatie microbiële activiteit), zuurstofwaarden, pH en EC kun je zien hoe het watersysteem eraan toe is – van bassin tot druppelaar en alles wat daartussen zit. Daarna zijn we begonnen met gestabiliseerde waterstofperoxide om het systeem weer schoon te krijgen.” Denny: “We zagen meteen verschil. Inmiddels zijn alle problemen verdwenen. We zien geen verstoppingen meer en ook geen crazy roots.”
Bas legt uit: “Een schoon watersysteem is de basis van een gezonde teelt. Het is daarom essentieel dat het hele watersysteem vrij blijft van organische vervuiling, zoals biofilm. Gewone waterstofperoxide werkt slechts kortstondig, omdat het snel afbreekt zodra het in contact komt met organisch materiaal. Hierdoor bereikt het vaak de achterste delen van het systeem niet. Gestabiliseerde waterstofperoxide daarentegen bevat speciale stabilisatoren die ervoor zorgen dat het actief blijft tot in de uiterste hoeken van het leidingsysteem. Hierdoor kan het ook daar organische vervuiling oplossen en helpt het om biofilm structureel te verwijderen. En dat is belangrijk, want biofilm biedt onderdak aan schadelijke micro-organismen zoals agrobacteriën. In een schoon systeem krijgen deze geen kans om zich te ontwikkelen.”
“Gewone waterstofperoxide kan wel degelijk een rol spelen, bijvoorbeeld in lage doseringen in een opslagsilo. Dit helpt om ook daar vervuiling te beperken, zonder direct in te grijpen in het systeem zelf. De inzet van middelen vereist altijd een specifieke aanpak, afgestemd op de situatie in de kas en de staat van het systeem.”
Naast organische vervuiling speelt ook minerale vervuiling een rol. Bas: “Daar gebruiken we een polyfosfaatmeststof voor die neergeslagen elementen opnieuw in oplossing brengt. Daardoor raken leidingen niet verstopt en worden de elementen weer opneembaar voor de plant.” Denny bevestigt de resultaten: “We hebben leidingen opengesneden. Voorheen zaten ze vol met dikke korsten vervuiling. Nu is alles schoon, je ziet alleen een lichte waas. Hogedrukfilters, die we vroeger maandelijks moesten schoonmaken, blijven nu brandschoon. Het verschil is echt enorm.”
De combinatie van waterstofperoxide en de polyfosfaatmeststof pakt zowel organische als minerale vervuiling aan. Daarmee wordt het hele systeem structureel schoner en dat vertaalt zich in een stabielere teelt, minder storingen en een betere opname van voeding.
Wat Denny waardeert, is de gespecialiseerde aanpak van Van Iperen. “Ze hebben voor elk onderdeel hun eigen specialisten. We werken al jaren samen op het gebied van bemesting en gewasbescherming, maar sinds drie jaar hebben we ook een adviseur voor waterkwaliteit. Dat is echt een meerwaarde.” Bas vult aan: “We adviseren niet overal gestabiliseerde peroxide in te zetten. Dat zou voor de omzet leuk zijn, maar is niet zinvol. We kijken per situatie waar en hoe je het slim inzet. Dat maakt het effectiever én betaalbaarder.” De samenwerking op het gebied van water is bovendien praktisch. Van Iperen komt voor dit onderwerp meerdere keren per jaar langs, in de zomer vaker dan in de winter. “De adviseur komt dan echt voor het water,” zegt Denny. “Dat is fijn, want het is het belangrijkste onderdeel van je teelt. Je kunt een dag zonder CO₂, maar niet zonder water.”
Van Iperen monitort het hele watersysteem – van bassin tot druppelaar. Alle data komen terecht in ‘Mijn Water’, een onderdeel van het online klantportaal Mijn Iperen. Hierin worden metingen vastgelegd zoals ATP, pH, EC, zuurstofgehalte en de concentratie waterstofperoxide. Ook eventuele vervolgonderzoeken van een extern laboratorium worden hier toegevoegd. Denny: “Je hebt alles op één plek: actuele waarden, historie en een beknopt adviesrapport. Dat werkt superpraktisch. Van Iperen controleert op één dag al onze locaties en bespreekt daarna direct de resultaten met ons. Als iets afwijkt, kunnen we meteen bijsturen.” Bas: “We meten niet alleen, we interpreteren ook samen met de teler. Daarmee ontstaat een dialoog over optimalisatie. Het watersysteem wordt daardoor steeds beter afgesteld.”
De sector staat voor grote uitdagingen. Telers hebben te maken met het wegvallen van chemische middelen, strengere regels rondom emissies en de ambitie om in 2040 volledig uitstootvrij te zijn. “Dat maakt de kwaliteit van water steeds belangrijker,” benadrukt Bas. “Zeker omdat we tegenwoordig steeds meer biostimulanten, bacterie- en schimmelpreparaten meegeven via het water. Dat zijn waardevolle toevoegingen, maar ze brengen ook veel organisch materiaal met zich mee. Als je dan geen schoon systeem hebt, werkt het averechts.” Denny vult aan: “We gebruiken nu minder chemie, dus we moeten gewasbescherming op een andere manier oplossen. Zoals Bas al aangaf is goede hygiëne en preventie hierbij essentieel. Wij zouden bijvoorbeeld zonder waterstofperoxide echt in de problemen komen.”
“We meten niet alleen, we interpreteren ook samen met de teler”
Volgens Bas gaan we in de tuinbouw richting een geïntegreerde teelt waarin hygiëne, plantweerbaarheid, biostimulanten en monitoring samenkomen. “Je kunt alleen succesvol zijn als het hele systeem op elkaar is afgestemd. Waterkwaliteit is daarin de verbindende factor.”
Het verhaal van Young Grow laat zien hoe waterkwaliteit bepalend is voor het verschil tussen teeltrisico’s en groeikansen. Door slim te doseren, goed te monitoren en samen te werken met een partner die meedenkt, wordt water weer de stille kracht achter een succesvolle en toekomstbestendige tomatenteelt.
Specialist waterkwaliteit en hygiëne bij Van Iperen
Met een achtergrond in de werktuigbouwkunde leek een carrière in de tuinbouw misschien niet voor de hand liggend. Toch raakte Bas Vriend al snel gefascineerd door het groeiproces in de kas. Hij werkte zeven jaar bij een tomatenbedrijf, waar hij verantwoordelijk was voor de teelt. Daar maakte hij kennis met Van Iperen, aanvankelijk als leverancier van meststoffen.
Toen crazy roots de kop opstaken, kreeg hij te maken met waterkwaliteit en raakte hij geboeid door het effect van gestabiliseerde waterstofperoxide. Inmiddels is hij specialist waterkwaliteit en hygiëne bij Van Iperen. “Wat me typeert? Ik geef niet op voordat ik weet wat het probleem is en hoe we het kunnen oplossen. Ik ben vasthoudend en praktisch ingesteld. Omdat ik zelf teler ben geweest, weet ik wat werkt.”
Die klantgerichtheid wordt gewaardeerd. “Het mooie is dat we bij Van Iperen voor elk specialisme iemand aan tafel hebben. Dat maakt het verschil.”
Kennis & Nieuws
In de themaweek 'Water & Techniek' was Arco Lock te gast bij Hortibiz Newsradio. Hij vertelde over waarom hij waterkwaliteit en hygiëne zo interessant vindt. Ook gaf hij direct een paar simpele tips om uw kashygiëne direct te verbeteren.
Fertigatie – het toedienen van meststoffen via irrigatiewater – is in de tuinbouw al decennialang de norm. Ook in de fruitteelt wordt deze techniek al geruime tijd toegepast. In de akkerbouw daarentegen is het een relatief jonge techniek, maar die achterstand blijkt juist een voordeel. “We konden vanaf nul een systeem opbouwen zoals we het wilden hebben,” vertelt meststoffenspecialist Mikey Akkermans, teamleider akkerbouw bij Van Iperen. Samen met collega Eric Watzeels, bemestingsspecialist en teamleider tuinbouw, blikt hij terug én vooruit. Want juist dankzij de kruisbestuiving tussen beide sectoren maken akkerbouwers nu grote stappen.
