Vrijstelling Verimark: Samenwerken om knelpunten in de teelt op te lossen
12 december 2022
De laatste zetsels paprika’s van dit seizoen zijn nog net zichtbaar in de nok van de kas van Kwekerij Overgaag in De Lier. Nog ongeveer 7 weken en dan gaan de gewassen en de steenwolmatten eruit.
Voor Jeannette Vriend van Glastuinbouw Nederland en Guido Halbersma, technisch adviseur bij Van Iperen, is deze plek geen onbekend terrein. Wouter Overgaag, medeeigenaar van deze kwekerij, is actief in landelijke netwerken, zoals de landelijke commissie Paprika. De drie werken geregeld samen om knelpunten in de teelt te bespreken en zich in te zetten voor oplossingen. Eerder dit teeltseizoen kreeg de paprikasector, mede dankzij hun inzet, een vrijstelling om het middel Verimark tijdelijk in te zetten tegen Californische trips.
Misschien wel meer dan ooit staat de tuinbouwsector voor grote uitdagingen. De hoge energieprijzen niet in de laatste plaats. Maar ook de klimaatverandering en de hete zomer van dit jaar vragen veel van de tuinders. “De planten hebben de hitte goed doorstaan,” zegt Wouter, terwijl zijn ogen langs de metershoge planten gaan. We stappen even opzij voor een medewerker die met drie volle bakken paprika’s langsrijdt, op weg naar de sorteerhal.
Ook bij Overgaag is biologische bestrijding al jaren de basis. Guido: “Dat vraagt een zorgvuldige opbouw en planning van de inzet van onder andere roofmijten en roofwantsen. Omdat de teelt elf maanden duurt, moet de kweker alles goed onder controle kunnen houden.” Helaas gaat het niet altijd zoals je graag zou zien. Dit en vorig jaar kregen sommige paprikatelers te maken met veel Californische trips. Voor de bestrijding van dit plaaginsect zijn nauwelijks effectieve middelen meer voorhanden die ingezet mogen worden. Wouter: “Er zijn wel toegestane middelen, maar die werken in de praktijk niet of tasten de biologie aan. En dat is natuurlijk niet de bedoeling.”
Omdat in dit geval sprake was van een noodsituatie voor het IPM systeem (Integrated Pest Management), kon een vrijstelling worden aangevraagd. Van het middel Verimark is bekend dat het effectief is en door middel van druppeltoepassing inzetbaar. Jeannette: “Een vroege klap is het meest effectief, dus zo vroeg mogelijk in de teelt. Maar helaas duurt de behandeling van een aanvraag in de praktijk erg lang. Vroeger stuurde je een brief met een goede onderbouwing waarom de vrijstelling noodzakelijk was naar het ministerie. Dan had je vrij snel een uitslag van de aanvraag retour. Tegenwoordig moet er een heel dossier worden samengesteld en duurt de behandeling vaak maanden.”
“Ondertussen zien wij in de praktijk elke dag de problemen die door de plaaginsecten ontstaan. Het is frustrerend dat je geen plan kunt maken. Je weet niet wanneer er een beslissing komt en welke dat zal zijn,” vertelt Wouter. “Pas na het inbrengen van aanvullende informatie en een mondelinge toelichting van ons drieën kwam de toekenning er uiteindelijk begin april, voor een korte periode.” Inmiddels hadden veel kwekers ook nog eens te maken met een forse bladluizen plaag. “Dat was voor veel collega’s heel heftig: alle paprika’s zaten onder de honingdauw, ze waren helemaal vet.” Er werden machines gekocht om de producten te wassen en er zijn ook partijen verloren gegaan. “Zonde, want dat was gewoon goed voedsel.” Opvallend was dat toen Verimark in de vrijstellingsperiode werd ingezet om de trips te bestrijden, het middel ook heel effectief werkte tegen bladluis. Guido: “Eigenlijk heeft deze vrijstelling veel paprikatuinders gered van deze plaag en van enorme opbrengstverliezen.” Daarop is ook later dit seizoen een nieuwe vrijstelling aangevraagd om Verimark in te mogen zetten tegen bladluis, maar deze is afgewezen.
“Het is zo belangrijk dat we samenwerken. Ik ben heel blij met Wouter, die vanuit de praktijk knelpunten signaleert en kan meepraten over oplossingen, ook in gesprekken met de overheid,” licht Jeannette toe. Wouter: “Glastuinbouw Nederland doet de aanvraag voor een vrijstelling namens de telers. We hebben elkaar nodig. Met Guido en Jeannette kan ik altijd vrijuit praten over wat er aan de hand is. We staan sterk als we samen optrekken.” De productkennis van Van Iperen komt in dit soort trajecten goed van pas. Guido: “Het is jammer dat ook bij grote knelpunten de beoordeling van een aanvraag zo moeizaam gaat. We krijgen de indruk dat de NVWA het probleem niet echt probeert te begrijpen en op voorhand er al negatief in staat. We doorlopen niet zomaar een vrijstellingsprocedure. We onderbouwen bijvoorbeeld het probleem met expert statements van adviseurs van de distributie en fabrikanten van biologische bestrijders. Tevens hebben we de NVWA uitgenodigd om ook in het veld te komen kijken naar de ernst van het probleem zodat ze met eigen ogen de noodzaak kunnen bekijken.”
Jeannette: “De NVWA toetst op basis van hun criteria of er sprake is van een landbouwkundig knelpunt. Is die er in hun ogen niet, dan wordt geen vrijstelling toegekend. Vaak is het probleem dat er op papier een lijst van alternatieven beschikbaar is. Er komt dan een reactie met middelen die ook zouden kunnen werken en al zijn toegestaan. Maar de tuinders weten dan al dat die middelen in de praktijk helemaal niet toepasbaar zijn. De beoordeling gebeurt ons inziens nog teveel van achter het bureau. Wij zouden graag zien dat er meer aan de praktijk getoetst zou kunnen worden. Het doet pijn bij tuinders als ze merken dat ze met lege handen staan. We hebben meer flexibiliteit in het proces nodig als er een noodsituatie in de teelt is.” Bij Verimark is het uiteindelijk de eerste keer gelukt om het middel wanneer nodig in te kunnen zetten. Jeannette: “Dankzij onze gezamenlijke inspanning, zijn we tot dit resultaat gekomen.” Het zal vast niet het laatste zijn waar het drietal zich voor inzet. Maar het is mooi om ook even stil te staan bij een behaald succes.
Kennis & Nieuws
