Fertigatie in grasland | Meer dan water
24 september 2025
Ruwvoerwinning op droge zandgronden is een uitdaging, zeker in een droog seizoen als dit jaar. Zonder beregening groeit het gras weinig, maar beregening is niet altijd mogelijk en ook heel arbeidsintensief. Daarom hebben we afgelopen seizoen onderzocht of fertigatie, het toedienen van water en meststoffen via druppelslangen, een alternatief kan zijn. Deze proef doen we in samenwerking met Mulders Oudenbosch. De eerste resultaten geven al een goede eerste indruk.
De proef bestond uit vier objecten:
In totaal is er in de fertigatieobjecten 200 kilo zuivere stikstof gebruikt: 54 kilo uit rundveedrijfmest en 146 kilo uit Power Basic Bravo. De meststof werd de drie eerste snedes in drie weken tijd via de slangen toegediend, gevolgd door een week waarin alleen water werd toegediend. In het referentieobject is bemest met KAS.
De afstand van de slangen maakte weinig verschil, maar bij de vierde snee was de opbrengst bij de slangen die op 30 cm afstand liggen net wat hoger. Daar tegenover staat dat de kosten per hectare aanzienlijk lager liggen bij de slangen die op 50 cm liggen.
De eerste cijfers laten zien dat fertigatie bij elke snee de hoogste droge stof opbrengst opleverde. Irrigatie scoorde daar onder, terwijl de referentie duidelijk achterbleef. De tweede snee gaf de zwaarste opbrengst bij alle vier de objecten.
Fertigatiespecialist Mart Noteboom over de eerste resultaten: “Ik dacht eerst dat water alleen al veel zou doen op deze droge zandgrond. Maar de combinatie van water en meststoffen blijkt cruciaal, anders heb je geen topopbrengst.”
Een opvallende bijvangst was de biodiversiteit in het grasland. Door de betere watervoorziening ontwikkelden zich spontaan klaver tussen het gras, ook staan er kruiden als wikke en paardenbloem.
De voederwaardes van het gras zijn bemonsterd, maar worden nog verder geanalyseerd. Daar ligt nog een belangrijke vervolgvraag: wat betekent fertigatie voor de kwaliteit van het ruwvoer?
Niek Mangelaars, melkveebedrijf Zwanenburg: “Door deze proef heb ik gezien welke potentie de grond hier heeft. Dat hebben we de afgelopen jaren niet altijd gezien.”
Fertigatie lijkt vooral interessant voor melkveehouders op droge zandgronden, waar beregenen veel tijd kost of soms zelf helemaal niet mogelijk is. Met druppelslangen kan water en voeding tegelijk worden toegediend, daarbij wordt er water bespaard doordat er minder verdamping en verwaaiing optreedt dan bij een haspel.
Of het economisch uit kan wordt nog berekend. Voor volgend jaar is het streven om in de praktijk verder aan de slag te gaan met fertigatie in grasland. Daarbij wordt ook de toepassing getest van slangen die meerdere seizoenen mee kunnen. Daarmee zou fertigatie een duurzame en werkbare oplossing kunnen worden voor droge zandgronden.
Kennis & Nieuws
Mais doorloopt tijdens het groeiseizoen verschillende ontwikkelingsfasen: van kieming en stengelstrekking tot kolfzetting. Elke fase kent een unieke behoefte aan voedingsstoffen.
Onderzoek naar de bemesting van gewassen levert steeds meer inzicht in de specifieke voedingsbehoeften van gewassen. Bij mais is dat niet anders. Vanaf het zaaien tot de oogst doorloopt dit gewas verschillende groeifasen. Denk aan stengelstrekking en kolfzetting. Tijdens iedere fase heeft mais een andere behoefte aan nutriënten.