Een duurzame wasplaats met impact
Met ruim 450 hectare akkerbouw in de Hoeksche Waard behoort Greenfarmers tot de grotere spelers in de regio. Maar het is niet alleen de omvang die indruk maakt: het zijn vooral de keuzes die gemaakt worden op het gebied van duurzaamheid en precisielandbouw die eruit springen. De recent aangelegde wasplaats met gekoppelde Phytobac-installatie is daar een sprekend voorbeeld van. “We willen het goed doen. En daar gaan we dan ook voor,” zegt Peter Boer van Greenfarmers nuchter.
Met traditionele gewassen, zoals consumptie- en pootaardappelen, uien, granen, suikerbieten en conserven, is zijn bedrijf stevig geworteld in de Hoeksche Waard. De afgelopen jaren is het areaal flink gegroeid. “We hebben wat grond aangekocht en pachten er ook aardig wat bij. Inmiddels bewerken we meer dan 450 hectare. Dat vraagt om een efficiënte organisatie en om verantwoorde investeringen.”
Een nieuwe bewaarloods, geavanceerde machines en de inzet van precisietechniek zijn slechts enkele voorbeelden van de schaalvergroting die Peter heeft doorgevoerd. “Je moet meegroeien met de tijd. Machines worden steeds geavanceerder én duurder. Dan heb je het areaal nodig om dat rendabel te maken.”
Ook de opvolging lijkt verzekerd: alle drie de kinderen van Peter tonen interesse in het bedrijf. “De oudste is een dochter, daaronder twee zoons. Ze willen alle drie het bedrijf in. Dat is bijzonder en het geeft ons ook het vertrouwen om te blijven investeren. De omvang van het bedrijf biedt ruimte om voor ieder een eigen plek te creëren. Misschien gaan we ons nog verder specialiseren. Maar het belangrijkste is: doordat ze het alle drie willen, gá je er ook echt voor.”
Een belangrijke stap richting verduurzaming zette Peter met de aanleg van een vaste wasplaats op het erf. Niet alleen praktisch, maar vooral noodzakelijk gezien de aangescherpte regelgeving rondom erfemissie. “Het waterschap attendeerde ons op de afspoeling naar het oppervlaktewater en dat we daar stappen in moesten nemen.” Die boodschap kwam niet als verrassing. “Ik wist zelf ook wel dat het beter moest. En als je dan toch gaat investeren, doe het dan meteen goed. Niet alleen voor het milieu, ook voor je eigen werkplezier. Je wilt machines kunnen afspuiten en soms ook testen – en dat op een veilige plek.”
De wasplaats van Peter is gekoppeld aan een zogenoemde Phytobac-installatie. Dat is een gesloten systeem waarin restvloeistoffen – spoelwater met resten van gewasbeschermingsmiddelen – op een natuurlijke manier worden afgebroken. “Het water van de wasplaats stroomt naar een buffertank van 5.000 liter. Van daaruit gaat het naar twee bakken gevuld met grond en stro van ons eigen perceel. Die grond bevat bacteriën, die al gewend zijn aan de middelen die wij gebruiken. Zij breken de resten af.” Via sensoren wordt de vochtigheid in de bakken automatisch gereguleerd. Het water verdampt, de werkzame stoffen worden biologisch afgebroken en er blijft geen restproduct over. “Het systeem draait 24 uur per dag. Je hebt er geen omkijken naar.”
Daarnaast is er een aparte afvoer voor olie- en vetresten, die via een olieafscheider naar een wadi wordt geleid, een langgerekte kuil direct naast de wasplaats. “Dat water mag niet in het oppervlaktewater geloosd worden. Het is schoon, maar moet in de bodem geïnfiltreerd worden. Alles wat we op die wasplaats doen, is doordacht geregeld.”
“Je wilt machines kunnen afspuiten en soms ook testen, en dat op een veilige plek”
Peter is overtuigd van de meerwaarde van het systeem, maar erkent ook dat de investering fors is. “Voor ons bedrijf was het haalbaar, maar voor kleinere bedrijven ligt dat lastiger. Daarom zijn er plannen voor gezamenlijke wasplaatsen in de regio. Een goed initiatief, maar voor mij is dat geen optie. In het voorjaar heb je veel spoelmomenten – dan wil ik niet nog ergens naartoe moeten rijden, daar heb ik dan geen tijd voor.” Daarmee raakt Peter aan een belangrijke realiteit: verduurzaming moet werkbaar zijn. “Sommige regels gaan ver, bijvoorbeeld de eis om al het erfvocht op te vangen. Dat is bijna niet te doen. Je moet ook kijken naar wat realistisch én werkbaar is.”
De aanleg van de wasplaats kwam mede tot stand dankzij kennisdeling binnen de werkgroep die Van Iperen in de Hoeksche Waard heeft opgezet. Peter is één van de akkerbouwers die daarin participeert. “We kijken bij elkaar hoe het beter kan. Hoe minder ze vinden in het water, des te kleiner de kans dat middelen verboden worden. Dat is uiteindelijk in ieders belang.” De werkgroep biedt niet alleen praktische handvatten, maar ook morele steun. “De tijd dat iedereen maar wat deed is allang voorbij. Maar we kunnen nog altijd van elkaar leren. Het is fijn dat Van Iperen dit initiatief genomen heeft.”
De wasplaats is slechts één onderdeel van een bredere verduurzamingsstrategie op het bedrijf van Peter Boer. Met taakkaarten, spotspraytechniek en variabele kunstmestgift wordt het middelengebruik sterk teruggedrongen. Bij spotsprayen detecteert de machine met camera’s de plekken op het perceel waar onkruid aanwezig is en spuit gericht tot op de vierkante centimeter. Het gewas blijft ongemoeid. “In de uien zijn we daar nu mee bezig. Daarmee besparen we tot 90% op gewasbeschermingsmiddelen. Fantastische techniek.”
Op het verlanglijstje staat nog een nieuwe spuitmachine die op taakkaarten kan werken. “Dan kunnen we ook bij het spuiten nog preciezer zijn. Uiteindelijk is dat de toekomst: je middelen gericht inzetten, zodat ze toegelaten blijven. Dat is de winst.”
Peter weet dat de beeldvorming rondom gewasbescherming vaak niet in lijn is met de werkelijkheid. “Mensen zien een spuitmachine en denken meteen: daar gaan weer chemische middelen. Maar het kunnen ook biostimulanten zijn. Die nuance zie je niet altijd terug.” Toch blijft hij positief. “Zolang je goede producten levert, is er altijd markt. En wij kunnen hier in Nederland voedsel van topkwaliteit blijven telen. Daar ben ik van overtuigd.”
Met zijn aanpak laat Peter Boer zien dat grootschalige akkerbouw en duurzaamheid hand in hand kunnen gaan – mits je bereid bent te investeren in de toekomst. Zijn wasplaats is daar een goed voorbeeld van. Geen vrijblijvende actie, maar een serieuze stap richting minder erfemissie, betere waterkwaliteit en behoud van middelen.
Minder erfemissie, betere waterkwaliteit en behoud van middelen
De Phytobac speelt daarin een sleutelrol: een technisch slim én biologisch verantwoord systeem. “Je krijgt er geen cent meer voor, maar indirect helpt het ons allemaal. Want als middelen behouden blijven, hebben we daar allemaal voordeel van.”
Meer informatie over het Phytobac-systeem is te vinden op de website van de leverancier.