Stikstof – en zwavelvoeding granen en graszaad
29 januari 2025
De tijd dat we de granen en het graszaad weer van stikstof en zwavel moeten voorzien komt weer dichterbij. In tegenstelling tot herfst 2023 is heel veel wintergaan en graszaad mooi op tijd gezaaid. Gezien de vroege ontwikkeling is het belangrijk dat ze op tijd van stikstof en zwavel worden voorzien.
U mag op granen en graszaad kunstmest toedienen vanaf 1 februari.
Sinds 2023 zijn er regels voor het uitrijden van mest veranderd. Dit zijn regels over uitrijperioden voor strorijke mest, drijfmest en vloeibaar zuiveringsslib. Voor drijfmest en vloeibaar zuiveringsslib verandert de uitrijperiode niet wanneer het gaat om een vroege teelt.
Het advies is om wintertarwe 220-245 kg stikstof per ha te geven om de hoogste opbrengsten te kunnen behalen. De standaardgebruiksnorm is 245 kg stikstof per ha voor niet NV-percelen.
Voor NV-percelen is die norm voor 2025 met 20 % gekort naar 196 kg N (!) per ha.
Het advies staat hieronder in een schema:
Voor degenen die het gelukt is om afgelopen jaar gemiddeld boven de 9 ton wintertarwe te dorsen is onderstaande nog van toepassing:
Als u over de afgelopen 3 jaar elk jaar gemiddeld meer dan 9 ton heeft geoogst kunt u ook extra stikstofruimte krijgen voor dit jaar. Indien u hiervan gebruik wilt maken moet u dit voor 15 mei 2025 stikstofdifferentiatie aanvragen bij RVO.
De eerste stikstofgift moet het gewas tot het 2-3 knopenstadium van voldoende stikstof voorzien. Een goede basisgift is dus heel belangrijk. Voor de eerste gift kunt u als richtlijn aanhouden: 140 kg N – de bodemvoorraad. In de praktijk betekent dit 100 – 140 kg zuivere stikstof. Wanneer u gebruikt maakt van ammonium en/of ureum bevattende meststoffen kunt u overwegen om het grootste gedeelte van de totale stikstofgift bij de eerste gift te geven.
Gezien de huidige drijfmestmarkt kan het extra aantrekkelijk zijn om mest uit te rijden op wintertarwe. Zorg er wel voor dat de omstandigheden voor het uitrijden droog genoeg zijn.
Vaak is het de beste keus om te starten met een N-S kunstmestgift en deze aan te vullen met drijfmest.
Deze vroege zwavelgift draagt bij aan een hogere benutting van de toegediende stikstof. En in een al wat strekkend tarwegewas is de kans op N-verlies via ammoniak ook kleiner.
Voor een maximale benutting van de stikstof uit drijfmest is het raadzaam om 2 ltr Vizura® mee te doseren. Hiermee wordt de benutting van stikstof ongeveer 6 % groter. (Vizura® is een product van BASF)
De stikstofbehoefte van wintergerst is gemiddeld 180 kg N/ha. De norm is echter 140 kg per ha.
Op NV-percelen is die nu maar 112 kg per ha. We hebben voor de twee uitersten (180 kg N en 112 kg N) het advies uitgewerkt. In de praktijk is iedere bedrijfssituatie anders qua stikstofruimte en dat zal bepalen hoe de werkelijke gift er uit komt te zien.
Normaal gesproken volstaat het om de totale N behoefte op te delen in 2 giften.
Indien er voldoende planten staan maar de ontwikkeling onvoldoende is, kan een hogere startgift worden gegeven. Dit om de uitstoeling te stimuleren.
In de situatie dat een wintergerstgewas erg ver ontwikkeld is kan ook besloten worden om bij het gebruik van vloeibare kunstmest de 1e en 2e gift in een keer te spuiten. Dit voorkomt de kans op verbranding bij een 2e gift op een erg ver ontwikkeld gewas.
Wintergerst gevoelig is voor mangaangebrek. Om dit te voorkomen vroeg (einde uitstoeling en begin strekking) een 0,50 – 1,00 ltr Powerleaf Mangaan Plus meespuiten bij de onkruid en – of verkortingsbespuiting. Het bevordert de vegetatieve groei en maakt de plant weerbaarder.
De stikstofgebruiksnorm voor Engels raaigras eerstejaars is 165 kg stikstof en voor overjarige percelen 200 kg stikstof per hectare. In NV-gebieden is het 132 kg stikstof op eerstejaars percelen en 160 kg op overjarige percelen.
We weten uit de praktijk dat die laatste normen aan de krappe kant zijn om de hoogste zaadopbrengsten te realiseren. Ons advies is om de volledige stikstofruimte optimaal te benutten en de stikstofbemesting uit te voeren in twee giften.
De eerste gift zodra het perceel goed berijdbaar is en de tweede gift ca. 4 weken na de eerste gift. Houd als hoogte van de eerste gift minimaal 1/3 van de totale stikstofgift aan. Als de eerste gift later plaatsvind door omstandigheden start dan hoger tot minimaal 2/3 van de totale stikstofgift.
Wanneer u gebruikt maakt van ammonium en/of ureum bevattende meststoffen kunt u overwegen om het grootste gedeelte van de totale stikstofgift bij de eerste gift te geven.
Hierbij adviseren we om minimaal 6 kg N ruimte over te houden om een bladbespuiting met 20 ltr Powerleaf Stikstof Plus uit te kunnen voeren vlak voor het in de aar komen.
Ook graszaad is dankbaar voor een zwavelgift bij de eerste stikstofgift. In NV-gebieden is ons advies om dit bij beide giften toe te passen. Dit om de benutting van de toegediende stikstof zo hoog mogelijk te krijgen.
We weten uit ervaring dat ook graszaad dankbaar is voor mangaanvoeding. Het advies is dan ook om vroeg (einde uitstoeling en begin strekking) een paar keer 0,50 – 1,00 ltr Powerleaf Mangaan Plus mee te spuiten bij de onkruid en/of verkortingsbespuiting. Het bevordert de vegetatieve groei en maakt de plant weerbaarder.
Hieronder vindt u nog verdiepende informatie over stikstof- en zwavelbemesting, de meststoffen en tips rondom de toepassing ervan.
Stikstof is uitermate belangrijk voor een goede plantengroei. Stikstof bevordert namelijk de groei en fotosynthese van de plant. Stikstof is het belangrijkste stuurelement in de vegetatieve (bladgroei) groeifase. Planten moeten voldoende bladmassa ontwikkelen voordat zij omschakelen naar de generatieve (vruchtontwikkeling) groeifase. Vooral de vorming van bladeren (biomassa) vraagt veel stikstof. Meer biomassa betekent meer energie door fotosynthese wat de basis is voor een hoge opbrengstpotentie. Daarnaast is stikstof een essentieel bouwelement voor aminozuren die gebruikt worden voor de aanmaak van eiwitten. Eiwitten zijn een belangrijke bouwsteen voor cellen en DNA-structuren. Kortom, de stikstof moet makkelijk opneembaar zijn voor de plant met zo min mogelijk kans op verlies van stikstof.
Als het gaat over stikstof onderscheiden we drie stikstofvormen, namelijk nitraat (NO3-), ammonium (NH4+) en ureum (CO(NH2)2. Deze drie stikstofvormen hebben elk hun eigen positieve en negatieve eigenschappen zoals hieronder weergegeven.
Zwavel wordt samen met stikstof gebruikt voor opbouw van de aminozuren cysteïne en methionine. Deze beide aminozuren zijn essentieel voor de aanmaak van antioxidanten die een belangrijke rol spelen in de plantweerbaarheid. Of een zwavelbemesting, naast stikstof, nodig is hangt af van de zwavelbehoefte van het gewas en het zwavel leverend vermogen van uw bodem. Door afname van zwaveldepositie uit de lucht leert de ervaring dat zwavelbemesting een positief effect heeft op de opbrengst bij zwavelbehoeftige gewassen (gewassen met een hoog eiwitgehalte) zoals granen, graszaad en koolgewassen.
*1 Dynamon S = KAS met zwavel
*2 Sulfamon = ammoniumthiosulfaat VLOEIBAAR
• Gewassen teelt die vroeg in het voorjaar stikstof nodig hebben
• Gewassen teelt die veel stikstof nodig hebben en een lange groeiseizoen kennen
• Een weerbaar gewas wilt telen
• De kans op verliezen door uitspoeling en denitrificatie wilt verkleinen
– Strooi of spuit kort voor een bui of voor een natte nacht
– Strooi of spuit bij een aantal windstille dagen
– Strooi of spuit op een vochtige bodem
– Gebruik bij vloeibare kunstmest een kunstmeststralendop
– Voeg Ureaseremmer toe (Limus (1 ltr op 1000 ltr Urean) of 10 % Sulfamon vlb) aan Ureum of Urean
– Kies voor Ipreum i.p.v. Ureum
Kennis & Nieuws
Bemesten op gevoel, of kiezen voor grip en inzicht? Steeds meer akkerbouwers kiezen voor het laatste. Van Iperen ontwikkelde daarvoor 'Mijn Groei', Wilbert Nieuwenhuis uit Boesingheliede was een van de eerste gebruikers. Hij deelt zijn ervaring.
Het gaat vaak over fertigatie in uien, maar ook in aardappel kan fertigatie bijdragen aan een efficiënte bemesting. Door het doen van proeven vinden we voor zowel pootgoed als consumptie-aardappelen de meest efficiënte stikstofbemesting. Isabel vertelt in deze video meer over de proef.
