Met het voorjaar voor de deur komt de eerste bemestingsronde weer in zicht. Laat deze bemesting niet los staan van de overige bemesting die in het jaar wordt toegepast, het is immers een onderdeel van de totale strategie. Deze strategie is vaak per teler, maar ook per perceel verschillend. Natuurlijk werken we met basisbehoeften voor appel en peer, maar aan de hand van verschillende zaken kan en moet hierop worden bijgestuurd. Denk bijvoorbeeld aan de resultaten vanuit een grondonderzoek, het groeiniveau van de percelen, maar zeker ook de behaalde opbrengst van het afgelopen jaar. Daarnaast hebben ook de nieuwere rassen vaak een specifieke behoefte wat bemesting betreft. Ook moet door middel van bemesting via bodem of blad aandacht gegeven worden aan specifieke problemen die in het verleden zijn gesignaleerd, zoals bijvoorbeeld magnesium- of calciumgebrek.
Houd rekening met de voorgeschreven waarden voor stikstof- en fosfaatgiften. Zorg ervoor dat u met het gebruik van zowel organische mest als minerale kunstmest de maximale normen niet overschrijdt.
Bemesting is en blijft een specifiek onderdeel binnen het bedrijf. Zelfs op perceelsniveau kunnen er verschillen zijn die van invloed zijn op de uit te voeren bemestingsstrategie. Verwerk alle gegevens die voorhanden zijn in een bemestingsplan, om zo gericht het hele jaar voldoende aandacht te kunnen geven aan een optimaal gewas en een goede vruchtdracht. Overleg met uw adviseur over de mogelijkheden voor uw bedrijf.
Om goed inzicht te krijgen in de toestand van de bodem, is het raadzaam om een grondmonster te (laten) steken. Door middel van dit grondmonster kan worden aangetoond wat de aanwezigheid en beschikbaarheid is van de verschillende elementen. Ook het organische stofgehalte en bodemleven komen aan bod op het analyserapport. Verder wordt een beeld gegeven van het CEC (kleihumuscomplex) van de grond, waarmee wordt beoordeeld of de verschillende elementen in de juiste verhouding aanwezig zijn.
Bij gronden met een lage fosfaattoestand kan door middel van een grondmonster meer fosfaatruimte worden aangevraagd. De bemonstering dient dan te gebeuren voor 15 mei 2018. Klik hier voor meer informatie.
Door het regelmatig nemen van bladmonsters in het seizoen kan worden aangetoond wat de behoefte aan elementen in de plant is. Wanneer er tekorten ontstaan, kunt u bijsturen met bemesting via het blad of de wortels. Plantsapanalyses kunnen een waardevolle toevoeging zijn bij het volgen van de toestand van het gewas.
In de fruitteelt wordt over het algemeen nog weinig gewerkt met het toedienen van vloeibare meststoffen op de zwartstrook. Waar bijvoorbeeld in de akkerbouw de trend steeds meer richting vloeibare bemesting gaat, zien we dat in de fruitteelt vooral met korrelmeststoffen wordt gewerkt. Toch is het goed om ook eens te kijken welke mogelijkheden er zijn met vloeibare bemesting. Uit verschillende vergelijkingsproeven die in de afgelopen jaren zijn uitgevoerd door diverse partijen is gebleken dat de werking van vloeibare bemesting niet onder hoeft te doen voor bemesting in korrelvorm. Een aantal voordelen van vloeibare bemesting:
De volgende vloeibare meststoffen zijn beschikbaar:
Urean 30% N
Dit is een vloeibare meststof met de volgende stikstofsamenstelling: 25% nitraatstikstof, 25% ammoniumstikstof en 50% ureumstikstof. Door de verschillende soorten stikstof is er een relatief lange werkingsduur van 3 tot 6 weken en is de uitspoeling minimaal. Urean heeft een verzurende werking op de grond, wat een voordeel kan zijn bij gronden met een hoge pH.
Poly N
Dit product bestaat uit 10% ammoniumstikstof en 34% fosfaat. Dit product is vooral geschikt als startgift voor een goede wortelontwikkeling. Ook bij bomen die slecht weggroeien kan een bespuiting met Poly N meerwaarde bieden.
Vanuit de akkerbouw is er al veel ervaring met het gebruik van vloeibare bemesting. Diverse formuleringen zouden ook in de fruitteelt kansen kunnen bieden. Nader onderzoek is nodig om de juiste meststoffen te selecteren waar in de fruitteelt voordeel mee gehaald zou kunnen worden.
Het is van belang dat vooral het element stikstof op tijd wordt aangevoerd zodat het tijdens de bloei goed beschikbaar is voor de boom. Het algemene advies is om 40 – 50 kg N per ha op de zwartstrook te strooien op het moment dat de knoppen gaan schuiven, normaal komt dit neer op half tot eind maart. De keuze van de meststof is afhankelijk van verschillende factoren zoals: de grondsoort, het tijdstip van toedienen en de behoefte per ras en gewas. Zo zal bijvoorbeeld stikstof op zandgronden sneller uitspoelen waardoor er het beste zo laat mogelijk gestrooid kan worden. Ook zijn er rassen die een grotere stikstofbehoefte hebben dan het standaardadvies. Verder kan de soort stikstof die wordt gegeven van invloed zijn: Nitraatstikstof (NO3–) heeft een snelle aanvangswerking, maar bindt slecht in de bodem en is dus gevoelig voor uitspoeling. Ammoniumstikstof (NH4+) bindt zich juist makkelijker aan de bodem en moet eerst worden omgezet naar nitraatstikstof, waardoor deze langzamer vrijkomt en een langere werking heeft. Door middel van een N-mineraal monster kunt u meten wat op dat moment de beschikbare stikstof is.
Tabel 1. Gebruiksnormen stikstof (N) per hectare per jaar ‘op bedrijfsniveau’ (2014-2017)
(Laatst bekende gegevens vanuit RVO. Tot de nieuwe normen bekend zijn kunnen deze gebruikt worden)
Voor een bemesting met stikstof in korrelvorm zijn de volgende meststoffen toepasbaar:
Kalkammonsalpeter 27%N + 4 MgO
Een breed inzetbare stikstofmeststof die voor de helft uit nitraatstikstof en voor de andere helft uit ammoniumstikstof bestaat. De werkingsduur is 3 tot 6 weken.
Magnesammonsalpeter 21%N + 8 MgO
Dit is een breed inzetbare stikstofmeststof die voor de helft uit nitraatstikstof en voor de andere helft uit ammoniumstikstof bestaat. Het heeft een werkingsduur van 3 tot 6 weken. Deze meststof bevat meer magnesium dan kalkammonsalpeter.
Zwavelzure ammoniak 21% N + 60% S03
Deze stikstofmeststof bestaat volledig uit ammoniumstikstof. Heeft een licht verzurende werking op de bodem. Het duurt wat langer voor deze meststof gaat werken en hij werkt langer door, de werkingsduur is 4 tot 8 weken. De omzetting van de stikstof is sterk afhankelijk van de bodemtemperatuur.
Kalkstikstof 19,8% N + 50% CaO
Deze meststof bestaat vrijwel geheel uit cyanamidestikstof. Deze vorm van stikstof zet zich na het strooien onder invloed van vocht om in ammoniumstikstof. Dit wordt vervolgens weer langzaam omgezet naar nitraatstikstof. Kalkstikstof heeft een nevenwerking op de afbraak van ascosporen en kan zo helpen bij de schurftbestrijding. Verder heeft deze meststof een herbicidewerking, die ervoor zorgt dat kiemende en uitlopende onkruiden worden gereduceerd. Door het hoge calciumgehalte wordt ook een bijdrage geleverd aan de calciumbemesting. Deze meststof heeft een werkingsduur van ongeveer 8 weken.
Ureum 46% N
Deze meststof kan zowel in vaste als in vloeibare vorm worden toegepast. De stikstof is alleen in ureumvorm aanwezig, daardoor komt de werking wat later op gang en is de werkingsduur korter dan bij Urean.
Kalksalpeter 15,5% N + 26% CaO
Deze meststof bestaat voornamelijk uit nitraatstikstof, wat zorgt voor een snelle werking. De werkingsduur is 0 tot 3 weken. Het werkt tevens mee voor de calciumbemesting.
De belangrijkste functie van fosfaat is de bevordering van wortelaanmaak. Een goed wortelstelsel is essentieel voor de opname van water en voedingsstoffen. Omdat fosfaat slecht mobiel is in de bodem, is het erg belangrijk om het niveau in de bodem op peil te houden, zodat de wortels altijd een deel kunnen bereiken en opnemen. Voor een goede werking is het belangrijk dat de pH en de structuur van de bodem op orde zijn. Bij een lage pH (<4) bindt fosfaat zich aan ijzer en/of aluminium, waarna deze wordt vastgelegd en niet meer vrij kan komen. Bij een hoge pH (>7) gebeurt hetzelfde, maar dan met calcium. Bij een goede bodemstructuur kunnen de wortels makkelijker bij het beschikbare fosfaat komen.
Tabel 2. Gedifferentieerde gebruiksnormen fosfaat (P2O5) per hectare (2017).
*Zonder geschikt bodemonderzoek valt u automatisch onder fosfaatklasse ‘hoog’.
(Laatst bekende gegevens vanuit RVO. Tot de nieuwe normen bekend zijn kunnen deze gebruikt worden)
Voor een bemesting met fosfaat is de volgende meststof toepasbaar:
Tripel Super 45% P2O5 + 24% CaO
Een snel reagerende fosfaatmeststof die voor meer dan 90% wateroplosbaar is.
Verder kan als fosfaatbemesting worden gekozen voor een mengmest met fosfaat, deze wordt toegelicht onder de samengestelde meststoffen.
Kalium is in de boom en vruchten betrokken bij tal van processen, zoals het vormen van koolhydraten, het verhogen van de weerstand, het verminderen van droogtegevoeligheid en het verbeteren van de kwaliteitseigenschappen zoals smaak, houdbaarheid en kleur. Dit maakt dat kalium een onmisbaar element is. Het is erg belangrijk dat de bodemvoorraad kalium in stand wordt gehouden, zodat er altijd voldoende beschikbaar is voor de boom en vruchten. Kalium heeft een antagonistische werking op calcium en magnesium. Dit betekent dat een teveel aan kalium kan zorgen voor een tekort aan calcium en/of magnesium, zeker wanneer het vroeg wordt toegepast. Technisch gezien kan de kalium het beste gegeven worden rond de langste dag. Wanneer de kalium al voor het seizoen wordt gestrooid, is de kans groot dat deze niet volledig tot zijn recht komt, de boom begint namelijk pas later in het seizoen kali op te nemen. De hoogte van de kaliumgift kan voor appels en peren verschillend zijn. Verder kan men beter terughoudend zijn met het geven van kalium aan bepaalde appelrassen, zoals Kanzi, Maribelle en Junami.
Voor een bemesting met kali zijn de volgende meststoffen toepasbaar:
Patentkali 30% K2O + 10% MgO + 42% SO3
Dit is een goed opneembare en snel werkende kaliummeststof die nagenoeg geen chloor bevat. Het kan tevens worden gebruikt voor magnesiumbemesting. Doordat Patentkali chloorarm is, kan deze in het voorjaar (kort voor het groeiseizoen) worden toegepast, maar ook als overbemesting later in het seizoen.
Kaliumsulfaat 50% K2O + 45% SO3
Kaliumsulfaat is een goed opneembare en snelwerkende kaliummeststof die nagenoeg geen chloor bevat. Het bevat in tegenstelling tot Patentkali geen magnesium. Doordat kaliumsulfaat chloorarm is, kan deze in het voorjaar (kort voor het groeiseizoen) worden toegepast.
Kali 60% K2O + 47% Cl
Dit is een gangbare meststof met een hoog kaliumgehalte. Doordat deze meststof veel chloor bevat, kan er een negatieve werking zijn op het bodemleven. Daarom is het beste tijdstip om te strooien in de winter, ruim voordat het groeiseizoen begint. Het chloor heeft dan de tijd om uit te spoelen, waardoor er minder kans op schade is.
Er is ook een mogelijkheid om alle elementen die in hiervoor zijn behandeld in één werkgang te strooien door middel van samengestelde meststoffen. In sommige gevallen kan dit gemakkelijker en goedkoper zijn; er hoeft maar één keer te worden gereden wat arbeidskosten uitspaart. Ook hoeft de grasbaan in het voorjaar nog niet teveel bereden te worden.
De volgende samengestelde meststoffen zijn toepasbaar:
Fruitmix 10-5-18 + 7 MgO + 25 SO3
Dit is een op maat gemaakte minerale meststof die zo is samengesteld dat alle elementen in de juiste verhouding aanwezig zijn. De stikstof is voor 50% aanwezig in nitraatvorm en voor 50% in ammoniumvorm. De werkingsduur is ongeveer 3 tot 6 weken. Wanneer u liever kiest voor een mengmeststof zonder fosfaat is er een alternatieve Fruitmix verkrijgbaar met de samenstelling NK 14-0-24.
NP 26-14
Dit is een mengmeststof met stikstof en fosfaat. De stikstof bestaat voor 11,5% uit nitraatstikstof en voor 14,5% uit ammoniumstikstof. Deze is goed te gebruiken om zowel stikstof als fosfaat in één werkgang toe te dienen. De werkingsduur is 3 tot 6 weken. Wanneer men minder fosfaat wil geven, is er nog een mengmest met de samenstelling NP 26-7 beschikbaar.
Een evenwichtige en gezonde bodem is de basis voor het verkrijgen van een gezonde en weerbare boom. Door gebruik te maken van organische meststoffen wordt het organische stofgehalte in de bodem verhoogd. Dit heeft als voordeel dat de lucht- en waterhuishouding wordt verbeterd, waardoor voedingsstoffen makkelijker kunnen worden vastgehouden en getransporteerd. Verder is het organische materiaal een voedselbron voor het bodemleven. Het bodemleven zorgt voor het vrijkomen van de verschillende elementen voor de boom en is daarom erg belangrijk.
DCM Mix 5 10-4-8 + 3 MgO
Deze meststof heeft de afgelopen jaren bewezen een goed effect te hebben op de bodem en productie. DCM Mix 5 bestaat voor een deel uit minerale stikstof die snel vrijkomt. Dit is van belang om bij de bloei voldoende stikstof beschikbaar te hebben. De overige stikstof komt van verschillende organische materialen, zoals druivenpitten, beendermeel, bloedmeel en cacaodoppen. De diverse grondstoffen hebben ieder een verschillende werking en moment van vrijkomen, waardoor er het hele seizoen een gegarandeerde afgifte is en er vrijwel geen uitspoeling plaatsvindt. Doordat een deel van de meststof organisch is, wordt een stimulans aan het bodemleven gegeven.
DCM NK Mix 10-0-8 + 3 MgO
Wanneer er weinig fosfaatruimte is, kan er in plaats van bovengenoemde Mix 5 ook gekozen worden voor de DCM NK Mix. Het enige verschil met Mix 5 is dat deze geen fosfaat bevat, de verdere werking is hetzelfde.
Kippenkorrels 4-3-3 en 4-2-10
Deze gedroogde kippenmest is geperst in een korrel. Het is geschikt voor het verhogen van het organische stofgehalte in de bodem. Omdat het vrijkomen van de voedingsstoffen afhankelijk is van de mineralisatie dient er altijd een basisbemesting met een minerale meststof uitgevoerd te worden.
Hierboven zijn de voornaamste elementen voor de basisbemesting behandeld en de gangbare meststoffen toegelicht. Natuurlijk zijn er nog meer elementen van belang voor een goede groei en dracht, hier gaan we later in de reguliere berichten dieper op in. Belangrijk is om de bemesting toe te spitsen op uw bedrijf en percelen aan de hand van de gegevens en historie die bekend zijn.
Hieronder treft u een overzicht van de meest gangbare meststoffen.
Alle rechten voorbehouden. Niets uit dit bericht mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op welke wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
