Dat het anders moet, is evident voor Henk Slootweg, Natuur Gras Specialist bij AH Vrij. Henk is bij het Wateringse familiebedrijf als projectleider verantwoordelijk voor de sportvelden. “De sportclubs moeten er nog aan wennen, maar ze zullen moeten accepteren dat het voor het gezicht allemaal een beetje minder mooi wordt. Gras, maar ook klavers en dergelijke”
In 1958 is Bram Vrij in Rijswijk met het bedrijf begonnen. Het ging toen vooral om loonwerk voor boeren in de omtrek. Door de enorme toename van de woningbouw in die regio bleven er echter maar weinig boeren over. Inmiddels had zoon Jan zijn hoveniersdiploma gehaald en ontwikkelde het bedrijf zich richting de gemeentelijke groenvoorziening. Nu telt de onderneming 85 vaste werknemers en richt het zich op drie terreinen: groen, grond en infra. “Het is een heel innovatief bedrijf. Voor elk probleem vinden we hier wel een oplossing.” Eén van die uitdagingen is het beheer en onderhoud van de sportvelden. Dat ligt op het bord van Henk.
Toen hij van de middelbare school kwam, wilde hij naar de boswachtersschool. Daar was echter geen plaats. “Zij adviseerden mij om eens naar de opleiding cultuurtechnisch onderhoud te kijken. En dat was een schot in de roos. De grootste uitdaging? Zorgen dat iedereen op een perfect veld kan sporten!” Hij noemt zichzelf dan ook ‘sportgek’. Naast het feit dat hij zijn hele leven heeft gevoetbald, is hij al 40 jaar actief in de aanleg en het onderhoud van sportvelden. Hij begon zijn loopbaan bij de TU Delft, daarna was hij werkzaam bij Heidemij. Vervolgens bij de gemeente Rijswijk en sinds 2000 bij AH Vrij. Op de vraag of hij daar inmiddels niet genoeg van heeft, reageert Slootweg ontkennend: “doordat de regels steeds weer veranderen, is het iedere keer weer een uitdaging. De laatste drie jaar is er zoveel veranderd, dat we alles opnieuw uit moeten vinden. En dat houdt het boeiend!”
Sportvelden zijn volgens Slootweg ideaal om de hoeveelheid CO2 te verminderen. Eén sportveld neemt volgens onderzoek van de Wageningen Universiteit (WUR) meer CO2 op dan een hectare bos. “Dat heeft alles te maken met het feit dat wij zo vaak maaien. In één seizoen gaat het al snel over anderhalf tot twee meter gras dat ervan af komt. Willen we dus meewerken aan een klimaatoplossing, dan moeten we kunstgras vervangen door natuurgras. Dan ontstaat de vraag hoe we met de huidige regelgeving de onkruiddruk kunnen blijven beheersen.”
“Daarvoor moeten we op andere manieren leren denken. Dat begint al bij de aanleg. In plaats dat we een aantal voetbalvelden aanleggen, is het veel slimmer om voor één grote grasvlakte te kiezen. Door daarna regelmatig het veld te verleggen, voorkom je slijtage van bepaalde plekken in de grasmat.” In dat geval is het volgens Slootweg mogelijk dat de grasmat vaker rust krijgt. Als je de velden kunt verleggen kun je de meest bespeelde gedeeltes behandelen en doorzaaien. In die rustperiode kan het gras zich herstellen, maar kunnen clubs nog wel gebruik maken van een gedeelte van het veld. De onkruiddruk zullen we op een mechanische manier aan moeten pakken, bijvoorbeeld door meerdere keren te zaaien, vijf of zes keer per jaar. Om het gras zo geleidelijk mogelijk te laten groeien, wordt er gebruik gemaakt van gecoate meststoffen. “De mineralen komen daardoor langzaam vrij en zijn dus veel langer beschikbaar. Dat zorgt voor een stabielere grasmat.”
Gelukkig krijgt AH Vrij steeds meer ruimte van opdrachtgevers.“Vroeger kregen we precies te horen wat we moesten doen. Tegenwoordig is het van ‘hier heb je een wijk, maak maar een plan’. En dat geeft ons natuurlijk veel meer ruimte om te experimenteren.” Kortgeleden heeft het bedrijf het onderhoud en beheer van 66 sportvelden voor de gemeente Westland binnengehaald. Het gaat daarbij om de velden, de verharding, de hekwerken en de beplanting. “Het traditionele uitvoeringsbestek vertelde precies wat, hoe en wanneer we de dingen moesten doen. Het nieuwe prestatiebestek geeft alleen de prestatie-eisen weer. Die eisen kunnen we naar ons eigen inzicht vertalen in oplossingen.”
“Zo mogen we al een paar jaar geen bestrijdingsmiddelen meer gebruiken op de verharding. In 2020 moeten ook de velden geheel vrij zijn van gewasbeschermingsmiddelen. Dat is dus een kwestie van uitfaseren. Dat weten we al sinds 2015, dus hebben we de tijd gehad om met een aantal methodes te experimenteren. Dat is een flinke uitdaging. Voor mij is Van Iperen daarin een belangrijke vraagbaak. In dat bedrijf zit zoveel kennis en expertise, daar maken we graag gebruik van.” Al geruime tijd is Van Iperen de vaste leverancier van het graszaad bij AH Vrij. “Het is heel prettig dat zij altijd voorraad hebben en ook heel flexibel zijn. Hebben we plotseling een noodsituatie, zoals bijvoorbeeld een sportclub die er op staat dat we met spoed inzaaien, dan kan ik echt altijd op hen rekenen. Hun service is heel waardevol.”
