Vorig jaar sloegen Marcel van den Berg en Jack Groenewegen uit De Lier hun handen ineen, namen samen een tomatenkwekerij over en herbouwden de kas volgens de nieuwste normen. Het bedrijf noemden ze ‘Greenvalley’. Dit najaar hebben ze de eerste tomaten geoogst in hun gloednieuwe kas. Hun samenwerking is overigens niet zo pril, ze kennen elkaar al jaren.
Marcel en Jack zijn altijd al actief geweest in de tomatenteelt. Ze hebben elk hun eigen tomatenkwekerij. In 1993 startten ze samen met een aantal andere tomatenkwekers het samenwerkingsverband Prominent.
Jack: “Destijds ging alles naar de veiling. Alle tomaten van hetzelfde formaat en dezelfde kleur waren in prijs gelijk. Wij hadden betere rassen, maar die kwamen niet tot meerwaarde. Daarom wilden we een eigen blok regelen, met een eigen prijs.” Vijf jaar geleden werd Jack voorzitter van Prominent. De telersvereniging bestaat nu uit 29 telers die samen zo’n 430 hectare tomaten telen.
Binnen Prominent worden regelmatig op kleinere schaal samenwerkingen aangegaan. Zo zijn Jack en Marcel met nog twee kwekers, naast hun eigen kwekerij, in 2007 begonnen met kwekerij De 
Kabel. Deze samenwerking is in 2018 beëindigd, maar nog steeds trekken de partners samen op en regelen gezamenlijk energie, P&O en onderhoud. Dit is ondergebracht in BQurius.
Jack en Marcel besloten na de beëindiging van De Kabel om samen de tuin in De Lier te kopen en te herbouwen. De naam Greenvalley hebben de mannen overigens zelf bedacht: “We waren er met vijf minuten achter. Green komt van Groenewegen, Valley heeft dan te maken met Van den Berg. Het klinkt wel leuk. En het heeft natuurlijk ook een duurzame sfeer, doordat je het groene benoemt.”
Jack: “We willen zo duurzaam mogelijk telen, mits kostentechnisch verantwoord. Er wordt hier in de regio wel gekeken naar aardwarmte, maar zo ver is het nog niet. Dan heb je je WKK minder nodig, maar die blijft nog wel onmisbaar voor de CO2 en de belichting van een volledig belichte teelt.”
De energievoorziening is een punt van grote aandacht voor de kwekers: “We gebruiken in de winter 8 megawatt stroom per uur, we wekken 4 megawatt zelf op en de rest halen we van het net. We werden in oktober verrast door een verhoging van de ODE, dat is een belastingheffing op het inkopen van stroom. Met die heffing wordt een subsidiepot gevuld om duurzame energie te stimuleren. Vanaf 2020 moeten wij ineens veel meer belasting gaan betalen. Als we dat van tevoren hadden geweten, hadden we een grotere WKK gekocht, zodat we meer stroom zelf konden
opwekken.” “Dat is niet duurzaam, maar wel de oplossing om de kosten binnen de perken te houden. Deze maatregel werkt duurzaamheid niet in de hand, daar geloven we niet in. We zien ook
dat middelgrote bedrijven, zoals het onze, het meest worden getroffen. Grotere bedrijven hebben een gunstiger staffel, wellicht door een betere lobby.”
Ook op het gebied van gewasbeschermingsmiddelen is de regelgeving leidend. Marcel: “Het middelenpakket wordt steeds smaller. Dat werkt zichzelf tegen. Vroeger kon je bij een ziekte of plaag afwachten en met een middel gemakkelijk corrigeren, nu heb je voor dezelfde correctie veel meer middelen nodig.” Bij Greenvalley vullen biologische en chemische bescherming elkaar nu aan. De teelt is volledig belicht. “Het is lastig om de gewasbescherming bij de belichte teelt in evenwicht te krijgen. Je kunt het beste chemisch beginnen en daarna overgaan op biologisch. Bij een onbelichte teelt komen plagen minder tot uiting in de winter, dus heb je minder problemen.”
Behalve de plagen in het gewas zie je ook het aantal besmettelijke virussen toenemen in de groenteteelt. Op dit moment heeft de tomatenteelt veel last van ToBRFV, een zeer besmettelijk
virus dat bruine vlekken veroorzaakt op de planten. Het virus wordt overgedragen via kleding, materialen, wellicht ook via vogels die soms de kas in komen. Jack: “Een mogelijke oplossing ligt in 
een vorm van CRISPR-Cas: ze weten welk gen voor resistentie zorgt, dat zou je in de tomaat kunnen plaatsen. Dat moet dan wel toegelaten worden. De minister is er wel voor om een lobby te starten om dat middel snel toe te laten. Maar we zullen er best een paar jaar last van hebben.” De ontsmettingsmaatregelen zijn streng, om verspreiding zoveel mogelijk te voorkomen. “We maken als Prominent gebruik van een gezamenlijk inpakstation, ook daar gelden strenge hygiënemaatregelen.”
De mannen geloven in schaalvergroting. De samenwerking als Greenvalley is een vorm daarvan. “Dit is kostprijstechnisch interessant, we noemen dat de Prominent 2.0-gedachte. We werken samen om aan schaalgrootte te komen, dan kun je ook betere mensen aantrekken om te professionaliseren.” Zo is Marcel met zijn eigen kwekerij een vergroeningsproject gestart. “In samenwerking met Koppert, Van Iperen, cooperatie DOOR en Bayer hebben we gekeken of we MRL-vrij kunnen telen, dat is niet biologisch, maar wel groen. En dat is gelukt.”
Jack: “We hebben nu afgesproken binnen Prominent dat we dit uitbreiden naar drie bedrijven. Je moet wel op een andere manier gaan werken, veel meer preventief, je kunt niet afwachten tot er iets gebeurt en dan ingrijpen.
Garanderen dat je biologisch werkt, kan sowieso niet. Er kan altijd wel iets gebeuren, waardoor je toch moet ingrijpen. Het is mooi dat dan andere kwekers binnen Prominent de levering kunnen overnemen.” Edwin: “Als je op een steenwolmat teelt is dat per definitie niet biologisch. Volgens de econorm mag je niet bovengronds telen, het moet in de volle grond staan. Anders voldoe je niet aan de voorwaarden voor het SKAL-keurmerk.”
De samenwerking met Van Iperen wordt als heel positief ervaren. “De bestelapp werkt heel fijn. Van Iperen is snel en flexibel. De keuze voor hen als leverancier voor alle Prominentkwekers is gemaakt op basis van kwaliteit, service, prijs en toegevoegde waarde voor de vereniging.” Marcel: “Binnen Prominent is een werkgroepje dat zich richt op het organiseren van kennissessies. Dit
doen we samen met Van Iperen, we hebben ongeveer vijf keer per jaar zo’n bijeenkomst. Dat is ook het voordeel van een telersvereniging als Prominent, je kunt kennis delen en een plan maken. Of het nu gaat over ziekten en plagen of over andere ontwikkelingen in de teelt.”
