Intussen zijn we voor de meeste rassen al weer voorbij volle bloei. In peer zien we op percelen waar voldoende bloemknoppen aanwezig waren inmiddels behoorlijk wat vruchten doorkomen. De ontwikkeling van deze jonge vruchtjes zet behoorlijk door en daarbij komt vruchtdunning ook in beeld. Zeker dit jaar zijn er vrij veel perenpercelen waar de bloemknopbezetting duidelijk te wensen over laat. Op deze percelen is dunning niet aan de orde en is er de afgelopen periode veelal ingezet op het beperken van de rui met de toepassing van gibberellinen en/of Regalis Plus.
Ook in appel zien we vrij veel percelen waar de bloemknopbezetting lang niet altijd optimaal was en daardoor een wisselende bloei. Daarnaast speelt de nachtvorst die we hebben gehad op verschillende percelen ook een duidelijke rol. Afhankelijk van de specifieke situatie is er wat voorzichtiger omgegaan met de bloemdunning met ATS.
In peer zal de komende periode de chemische vruchtdunning noodzakelijk zijn op percelen die ruim voldoende clusters hebben en waar we flink wat vruchten door zien komen. Door nu in te zetten op chemische vruchtdunning op die percelen, is de kans op het ontstaan van beurtjaren beperkt. Daarnaast kan op deze manier ook worden bespaard op de kosten voor handdunning. Een bijkomend voordeel van de inzet van 6-BA is dat dit een duidelijk positief effect heeft op de bloemknopaanleg voor het volgende seizoen. Hiermee wordt dus ook een duidelijke bijdrage geleverd aan het voorkomen van beurtjaren met alle gevolgen van dien.
Dunning is altijd maatwerk, zeker ook in dit seizoen waarin de verschillen tussen percelen en rassen vrij groot zijn. Overleg altijd met uw adviseur over welke strategie in uw specifieke situatie het beste gevolgd kan worden.
Voor de inzet van 6-BA als vruchtdunningsmiddel, kan gewerkt worden met de middelen MaxCel of Exilis. Deze middelen mogen zowel in appels als in peren worden ingezet. De toegestane dosering van MaxCel in appels is 11,25 ltr/ha, in peer is dit 10 ltr/ha.
Met betrekking tot Exilis is het belangrijk te weten dat er wordt gewerkt met een vernieuwde formulering (Exilis 100 SC) met een 5-voudige concentratie ten opzichte van de oude formulering. Exilis 100 SC is toegelaten in zowel appel als peer met maximaal 1,5 liter per hectare per 12 maanden. Dit wel met het verschil dat deze hoeveelheid in appel opgesplitst mag worden in maximaal 2 toepassingen.
6-BA staat voor 6-Benzyladenine. Dit is een synthetisch groeihormoon wat behoort tot de groep van de cytokinines. De actieve stof moet worden opgenomen via het blad. Nadat het middel door het blad is opgenomen, wordt het naar bovengelegen plantendelen getransporteerd. Zes uur na toepassing is de opname voltooid en volledig regenvast. Door toepassing van 6-BA wordt de natuurlijke rui gestimuleerd, waardoor er dunning plaatsvindt. 6-BA bevordert ook de celdeling, waardoor behandelde vruchten vaak iets groter zijn. Het positieve effect op de vruchtmaat wordt onderschreven door eerder uitgevoerd onderzoek. Ook zorgt het toepassen van 6-BA voor meer regelmaat in de productie.
Voor een goede werking is het van belang dat de temperatuur en luchtvochtigheid op het moment van toepassen goed zijn. De optimale temperatuur is rond de 18ºC. De dagen na de toepassing moet de temperatuur minimaal 18 ºC zijn, met een stijgende temperatuur.
Ook de vruchtmaat is van belang voor het toepassingsmoment. Het advies is om te behandelen bij een gemiddelde vruchtmaat van 10 – 12 mm. De gemiddelde vruchtmaat kan het beste bepaald worden door 15 clusters van het meerjarige hout en 10 clusters van het eenjarige hout te nemen en hier alle vruchten van te meten. Let op dat de opname van het product in de boom belangrijker is dan de vruchtmaat. Wanneer de temperatuur niet optimaal is, valt de werking meestal tegen, ook al is de vruchtmaat goed.
Een uitvloeier toevoegen is bij beide producten niet nodig. De pH van de spuitvloeistof dient tussen de 5 en de 7 te liggen (aanzuren met Intake zeker aan te raden). Gebruik 750 – 1.000 ltr/ha water. Wanneer het gewas langer nat blijft, wordt de opname verbeterd. Spuit MaxCel en Exilis apart van andere middelen.
*Alle genoemde doseringen zijn per hectare boomgaard
Bovenstaande adviezen gelden voor percelen met een normale uitgangssituatie:
Het middel Late-val met de werkzame stof 1-naftylazijnzuur (NAA), heeft een toelating voor vruchtdunning in appel. Late-val kan worden toegevoegd aan de 6-BA bespuiting. De adviesdosering voor deze toepassing is 75 tot 100 ml/ha. Let op dat deze toepassing bij Elstar kan leiden tot meer pygmeevruchtjes.
Als de vroegere vruchtdunningen met ATS/Ethrel en ook met 6-BA niet goed gelukt zijn, kunt u als noodmaatregel Ethrel toepassen op vruchten van 20 – 22 mm. Let op dat dit gevolgen kan hebben voor de rijping van de vruchten. Dit advies is afhankelijk van het ras en het perceel, overleg voor deze toepassing altijd eerst met uw adviseur.
De afgelopen jaren is inmiddels ruime ervaring opgedaan met het dunmiddel Brevis. Dit middel heeft een unieke werking om vruchten te dunnen. In plaats van in te spelen op de hormoonhuishouding zoals de 6-BA’s doen, werkt dit middel in op de fotosynthese.
De belangrijkste actieve stof in Brevis is metamitron waaraan calcium is toegevoegd om de gewasveiligheid te vergroten. De actieve stof verstoort het fotosynthese-systeem in de boom en het blad, waardoor het elektronentransport met 60% wordt verminderd. Dit leidt tot een stressperiode van ca. 2 weken. In deze periode worden minder koolhydraten geproduceerd wat leidt tot een toename van de natuurlijke vruchtval. Omdat in een vroeg stadium de vruchtgroei wordt geremd, komen er meer koolhydraten beschikbaar voor de overige vruchten.
Op donkere dagen vindt er minder fotosynthese plaats, waardoor de boom al minder koolhydraten aanmaakt. Hierdoor kan het dunnend effect van Brevis sterker zijn. Hetzelfde geldt wanneer er warme nachten zijn. In de nacht worden dan meer koolhydraten verbruikt dan tijdens een koude nacht, waardoor de hoeveelheid koolhydraten sterk vermindert.
Het dunningseffect dat wordt verkregen door de inzet van Brevis is afhankelijk van een aantal factoren. Denk hierbij aan groeikracht, rasgevoeligheid en weersomstandigheden zoals hierboven reeds genoemd. Ook de dosering en het tijdstip van toepassen spelen een belangrijke rol.
De eerste behandeling met Brevis moet worden ingezet bij een vruchtdiameter van 8 tot 10 mm. Een eventuele tweede toepassing kan plaatsvinden bij een vruchtdiameter van 12 tot 14 mm. Tussen de 2 behandelingen moet minimaal 5 dagen zitten. Doordat Brevis lokaal-systemisch werkt, kan er ook voor gekozen worden om bijvoorbeeld alleen de kop van de boom te behandelen.
Uit eerder onderzoek is naar voren gekomen dat toepassing bij lage temperaturen (onder 15 ⁰C) een negatieve invloed hebben op het uiteindelijke resultaat. Onder dit soort omstandigheden is het beter om de toepassing uit te stellen. Wanneer de toepassing wordt uitgevoerd onder gunstige omstandigheden voor een goede opname (onder andere een voldoende hoge luchtvochtigheid) geeft dit een beter resultaat. Wanneer er bij droog schraal de toepassing midden op de dag wordt uitgevoerd kan dit dus resulteren in een verminderde werking doordat dan de opname wat minder kan zijn.
Gezien de ervaringen die we door de jaren heen hebben opgedaan met Brevis, is dit middel een prima toevoeging op het huidige dunmiddelenpakket. Ondanks al het onderzoek wat in de loop der jaren is uitgevoerd en nog steeds wordt gedaan is het voor u als teler belangrijk om ook zelf meer gevoel en ervaring met dit middel op te bouwen. Een standaard advies is niet te geven, de dosering en toepassing is sterk afhankelijk van de situatie per perceel.
Chemische vruchtdunning is bepalend voor de opbrengst en kwaliteit van het te oogsten product. Bij de juiste toepassing wordt daarnaast ook de regelmaat in de productie voor de volgende jaren bepaald. Het beurtjaareffect kan door een goede, op tijd uitgevoerde chemische dunning zeer sterk verminderd worden. In lastig te dunnen rassen zal een toepassing van alleen 6-BA vaak niet voldoende zijn. Om in dit soort situaties tot een goed eindresultaat te komen zullen vaak meerdere rondes moeten worden gedaan op het gebied van de chemische dunning. Op appel is er veelal al een eerste ronde gemaakt met de toepassing van ATS, eventueel in combinatie met ethrel.
Chemische vruchtdunning is en blijft maatwerk: perceel, ras en uitgangssituatie zijn bepalend voor het effect dat zal worden behaald. Overleg daarom altijd met uw adviseur over de te volgen strategie!
Bovenstaande adviezen zijn gebaseerd op de actuele praktijksituatie en de op dit moment ter beschikking staande kennis. Alle rechten voorbehouden. Niets uit dit bericht mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op welke wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
