27 juni 2022

Optimale beheersing van bewaarziekten

De markt vraagt om kwalitatief goed fruit. Het voorkomen van aantasting van bewaarziekten speelt hierin een belangrijke rol.

Dit seizoen kenmerkt zich onder andere door een wat vroegere start van de pluk. Dit betekent ook dat er eerder gestart moet worden met het inzetten van de specifieke middelen ter voorkoming van aantasting van de diverse bewaarziekten. Naast het uitvoeren van de diverse bespuitingen spelen de weersomstandigheden van de komende periode ook een belangrijke rol. Met name onder natte omstandigheden neemt de kans op aantasting van de diverse bewaarziekten duidelijk toe. Op de weersomstandigheden hebben we geen invloed, waar u als teler wel invloed op heeft is dat uw fruit netjes wordt geplukt om zo beschadigingen zoveel mogelijk te voorkomen. Beschadigingen die tijdens het plukken ontstaan vormen weer invalspoorten voor diverse schimmels wat uiteindelijk kan leiden tot meer uitval tijdens de bewaring.

Voor wat betreft de vraag welke middelen al dan niet moeten worden ingezet voor het afspuiten van uw fruit, moet u rekening houden met een aantal zaken. Ervaringen vanuit het verleden vormen hierbij een belangrijk uitgangspunt. Wanneer u te maken heeft gehad met teveel uitval tijdens de bewaring is het belangrijk dat de oorzaak hiervan tijdig wordt achterhaald. Een van de facetten waar dan kritisch naar gekeken kan worden is het afspuitschema. Het is dan belangrijk te weten welke schimmel(s) oorzaak zijn geweest voor de uitval. Dit kan als input worden gebruikt voor verdere verfijning van het afspuitschema. Afhankelijk van de specifieke situatie en mogelijkheden bij u op het bedrijf kan het ook zeker een optie zijn om te kiezen voor een dompeltoepassing met Penbotec. Verder is het, zeker in een jaar als dit, belangrijk tijdig te beginnen met het afspuitschema. Aantasting van bewaarschimmels kunnen al vrij vroeg in het seizoen optreden en veruit de meeste middelen die we op dit gebied hebben, moeten preventief worden ingezet.

Een ander belangrijk punt waar we rekening mee moeten houden zijn de bovenwettelijke eisen die vanuit de retail worden gesteld. Hierbij doelen we op het aantal residuen en de vulling van zowel de MRL en de ARFD. Al deze gegevens worden weergegeven op de residu-analyses van uw fruit. Diverse retailers hanteren op dit gebied hun eigen eisen. Wanneer vooraf min of meer al vast staat via welke partij uw fruit wordt afgezet kan hier in een vroeg stadium al op worden ingespeeld. In alle andere situaties is het belangrijk om zoveel mogelijk opties open te houden. Vooral voor u als teler vormt de uiteindelijke kwaliteit van uw fruit het belangrijkste uitgangspunt. Partijen met een te hoog percentage uitval zijn moeilijker te verkopen met een lagere middenprijs tot gevolg.

Doormiddel van dit wat uitgebreidere bericht willen wij u graag een aantal handvaten geven om tot de juiste keuze te komen wanneer het gaat om uw afspuitschema. Wanneer u vragen heeft over wat in uw specifieke situatie de beste keuze is kunt u dit altijd overleggen met uw adviseur.

 

Residuen

Zoals eerder in dit bericht al is vermeld, hebben we te maken met bovenwettelijke eisen welke worden gesteld vanuit de retail. Hierbij gaat het niet alleen om het aantal residuen maar ook om de hoogte van de vulling van zowel de ARFD als de MRL. Via onze digitale fruitgids vindt u een handig overzicht waarin per middel indicaties worden gegeven voor de termijn die moet worden aangehouden voor 0-residu. Op basis hiervan kunt u een beeld vormen van welke middelen er waarschijnlijk residu zal worden teruggevonden. Wanneer het mogelijk is om het aantal residuen te beperken tot maximaal 4 helpt dit om zoveel mogelijk opties open te houden voor de latere verkoop van uw fruit.

Voor wat betreft de vraag wat het verschil is tussen de MRL en de ARFD onderstaand kort samengevat wat hiermee wordt bedoeld.

MRL

Staat voor Maximale Residu Limiet. Concreet is dit de grenswaarde voor het maximale gehalte van een stof die op of in voedingsmiddelen voor mag komen op basis van goede landbouwkundige praktijk. Wanneer voldaan wordt aan deze norm mag uw fruit vrij worden verhandeld binnen in de Europese Unie. Concreet kan de MRL dus worden gezien als een soort handelsnorm

ARFD

Staat voor Acute Referentie Dosis. De ARFD is een inschatting van de hoeveelheid van een stof die een persoon binnen 24 uur mag binnenkrijgen zonder dat dit noemenswaardige gevolgen heeft voor de gezondheid. Wanneer er zich een situatie voor doet waarin de MRL wordt overschreden wordt aan de hand de ARFD bepaald hoe groot het risico is voor de volksgezondheid.

De volgende residu-eisen worden momenteel door de verschillende supermarkten gehanteerd:

 

Overig

Wanneer vooraf eigenlijk al vast staat dat (een deel van) uw fruit meteen al in de pluk geleverd kan worden volstaan met een beperkt afspuitschema. Belangrijk hierbij is wel om dit vooraf goed af te stemmen met de partij waaraan u uw fruit verkoopt. Dit omdat het in dit soort situaties best regelmatig voorkomt dat aangekocht fruit toch nog de bewaring in gaat.

 

Dompelbehandeling

Zoals eerder vermeld is het mogelijk doormiddel van een dompelbehandeling een na-oogst behandeling uit te voeren. Een van de voordelen van dompelen is dat de bedekking van uw fruit veel beter is ten opzichte van een bespuiting die voor de pluk wordt uitgevoerd. Dit omdat tijdens een dompelbehandeling de vruchten letterlijk ondergedompeld in de vloeistof. Een extra voordeel van dompelen is dat eventuele plukwondjes ook meteen worden afgedekt.

Op dit moment is Penbotec het enige middel wat mag worden ingezet voor een dompelbehandeling. Een belangrijk aandachtspunt hierbij is wel dat de dompelbehandeling binnen maximaal 16 uur na het plukken moet worden uitgevoerd. Voor wat betreft de dosering moet bij de toepassing van Penbotec worden uitgegaan van een concentratie van 0,125%. Wanneer de inhoud van de dompelbak wordt ververst is het belangrijk de Penbotec te neutraliseren doormiddel van de Funds Technologie. Vervolgens mag het restwater worden geloosd.

Penbotec 1,25 ltr product / 1000 ltr water

 

Middelen

In onderstaand schema is per middel aangegeven wat de sterke en minder sterke kanten zijn.

 

Groene middelen

Naar de toekomst toe zijn we binnen de gewasbescherming het inzetten van groene middelen een steeds grotere rol gaan spelen. Voor wat betreft het afspuitschema hebben we nog verschillende sterke middelen vanuit de chemie beschikbaar. Naar de toekomst toe is zeker niet uit te sluiten dat ook dit een keer zal gaan veranderen. Dit is voor verschillende partijen aanleiding om te investeren in de ontwikkeling van groene middelen die onder andere kunnen worden ingezet binnen het afspuitschema. Concrete voorbeelden van groene middelen die kunnen worden opgenomen in het afspuitschema zijn Serenade, Blossom Protect, Vacciplant en Nexy (dompelbehandeling). De werking van deze middelen is nog niet zodanig dat dit 1 op 1 kan worden ingezet als vervanging van chemie. Wel is het mogelijk deze middelen in te zetten als aanvulling op chemie, bijvoorbeeld wanneer kort voor de pluk nog een extra toepassing is gewenst zonder effect op de residuen die worden teruggevonden.

 

Tot slot

Captan neemt ook in het afspuitschema een belangrijke positie in en kan zelfs worden gezien als belangrijke basis op dit gebied. Hou met de toepassing van Captan wel rekening met de veiligheidstermijn van 28 dagen tot aan de pluk. Voor de periode vanaf 28 dagen tot aan de pluk zijn we aangewezen op de middelen met een kortere veiligheidstermijn. Met name wanneer we in deze periode te maken hebben met wisselvallige weersomstandigheden is het belangrijk om te kiezen voor een sluitend schema.

Het gebruik van plukhandschoenen en schone bodemvellen levert een positieve bijdrage in het voorkomen van latere problemen tijdens de bewaring. Het is al langere tijd bekend dat gebruik van vieze bodemvellen kunnen leiden tot extra aantasting van bewaarziekten. Het gebruik van plukhandschoenen helpt mee met het zoveel mogelijk voorkomen van het ontstaan van plukbeschadigingen.

 

Voorbeeldschema’s gewasbeschermingsmiddelen

Een standaardadvies voor een goed afspuitschema bestaat niet. Dit is maatwerk omdat er rekening gehouden moet worden met tal van verschillende facetten. Denk hierbij onder andere aan ervaringen vanuit te verleden, inschatting van de bewaarduur en bovenwettelijke eisen vanuit de retail.

Om u toch een aantal extra handvaten te geven hebben wij onderstaand een aantal schema’s opgesteld die toegepast kunnen worden in de praktijk. Bij elk schema wordt aangegeven op welke schimmels er een sterke werking verwacht mag worden, voor welke bewaarduur het betreffende schema geschikt is en wat er verwacht mag worden aan residuen vanuit dit schema.

*In een natte periode kunt u er voor kiezen om op deze tijdstippen een groen middel in te zetten. Voorbeelden hiervan zijn Serenade, Blossom Protect en Vacciplant.

Indien er tijdens de pluk veel regen valt, kunt u tussen de plukken door nog een bespuiting met Safir (maximaal 2 keer per seizoen) of één van de genoemde groene middelen uitvoeren.

Bovenstaande adviezen zijn gebaseerd op de actuele praktijksituatie en de op dit moment ter beschikking staande kennis. Alle rechten voorbehouden. Niets uit dit bericht mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op welke wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.